Có ba phương pháp quen thuộc mà con người sử dụng để đối phó với bệnh lười biếng hoặc bất kỳ cảm xúc khó chịu nào. Tôi gọi đây là ba chiến lược vô ích - các chiến lược tấn công, nuông chiều và bỏ qua.
Phổ biến nhất chính là Chiến lược tấn công. Khi chúng ta thấy sự lười biếng của mình, ta liền lên án chính mình. Bằng cách tự chỉ trích bản thân và xấu hổ vì đã quá thoải mái, tự thương hại bản thân hoặc không ra khỏi giường, Chúng ta đắm chìm trong cảm giác tội lỗi và bi kịch.
Chiến lược thưởng thức cũng được rất nhiều người sử dụng. Chúng ta biện minh và thậm chí hoan nghênh sự lười biếng của mình. “Đây chỉ là cách tôi sống. Tại sao tôi lại phải chịu đựng sự khó chịu hoặc bất tiện. Tôi có rất nhiều lý do để tức giận hoặc ngủ 24 giờ một ngày.” Chúng ta có thể bị ám ảnh bởi sự tự ti và cảm giác không đầy đủ, nên bằng cách sử dụng sự “thưởng thức” này, ta nói chuyện với chính bản thân để chế ngự hành vi của mình.
Chiến lược bỏ qua cũng khá hiệu quả, ít nhất là trong một thời gian. Chúng ta làm ngơ hoặc tách mình ra khỏi những sự việc khiến mình lười biếng, làm bất cứ điều gì có thể để nới rộng khoảng cách giữa chính mình với sự thật trần trụi của thói quen xấu xí này. Chúng ta thực hiện thí điểm tự động và tránh nhìn quá kỹ vào những gì mình đang làm.
Tuy nhiên, cũng có một phương án thứ tư nữa trong công cuộc “đấu tranh” với sự lười biếng mà chúng ta nên sử dụng, đó là sự thay thế của một chiến lược khai sáng. Với cách này, chúng ta hoàn toàn trải nghiệm bất cứ điều gì chúng ta chống lại - một chiến lược khác xa so với ba cách đã kể trên. Chúng ta trở nên tò mò về ba loại lười biếng, tìm hiểu nó một cách tường tận, sau đó dần dần loại bỏ sự tự chống cự trong tâm tưởng và chấp nhận những thói quen lười biếng như một phần của mình và thay đổi chúng một cách từ từ, như người ta mài kim từng ngày một. Chúng ta làm điều này với ý định rõ ràng rằng sự chấp nhận bản ngã của chúng sẽ ta giảm đi còn sự khôn ngoan và lòng từ bi của chúng ta lại tăng lên.
Điều quan trọng là chúng ta cần nhận thức về bản thân mình rằng ta thường không muốn điều tra sự lười biếng hoặc bất kỳ thói quen nào khác. Ta chỉ đơn giản là muốn thưởng thức, bỏ qua hoặc lên án. Chúng ta cứ liên tục bấu víu vào ba chiến lược vô ích bởi nó mang đến sự giải thoát nhất thời cho tâm trí, nhưng sau cuối, ta vẫn cứ liên tục đắm chìm trong thiên hướng thoải mái, ra rả nói với mọi người về sự chán nản hay nhai đi nhai lại về việc mình đếch quan tâm đến mọi sự như thế nào.
Tuy nhiên, tại một số thời điểm, chúng ta có thể bắt đầu tò mò và bắt đầu đặt câu hỏi như “Tại sao mình lại đau khổ? Tại sao không có gì sáng sủa hơn? Tại sao càng ngày mình lại càng khó chịu và yếu đuối hơn?”
Đó sẽ là khi chúng ta có thể nghĩ đến việc tự cải tổ lại bản thân mình. Đó là khi chúng ta có thể cảm thấy sẵn sàng để bắt đầu thử nghiệm phương pháp khai sáng, bắt đầu với việc chấp nhận bản thân và thay đổi mọi thứ một cách từ từ.
Vì vậy, bạn cần bắt đầu nhìn vào sự lười biếng của chính mình và tự mình cảm nhận những kết quả của nó một cách trực tiếp. Chúng ta làm thế đến để biết về nỗi sợ hãi của chính mình, về sự bất tiện, xấu hổ, sự oán giận, sự buồn tẻ của bản thân, và để rồi tự mình có thể hiểu rằng những người khác cũng cảm thấy như vậy. Bằng cách này, ta sẽ dần nhận thức được rằng mình không bao giờ nên tự huyễn hay nuông chiều bản thân thêm nữa.
Sự lười biếng không phải là điều đặc biệt khủng khiếp hay tuyệt vời. Có những giây phút trong đời mà sự lười biếng sẽ mang lại những cảm xúc tích cực, tạo động lực cho sự phát triển về sau. Có lẽ chúng ta sẽ tìm thấy một sự kích thích hay tức giận trong sự lười biếng, cảm thấy nó ngu si đần độn, nặng nề, dễ bị tổn thương hay thô lỗ. Bất cứ điều gì chúng ta có được khi khám phá thêm nữa, chúng ta sẽ không nắm giữ những điều chắc chắn mà thay vào đó là sự thức tỉnh trong năng lượng và tiềm năng.
Quá trình trực tiếp trải nghiệm sự lười biếng sẽ tạo ra những sự biến đổi tích cực. Nó mở ra một năng lượng to lớn mà trước đây thường bị ngăn chặn bởi thói quen chạy trốn. Điều này là bởi khi chúng ta ngừng chống lại sự lười biếng, bản ngã lười biếng trong mỗi người cũng sẽ dần biến mất và chúng ta có thể kết nối với một viễn cảnh tươi mới, một tầm nhìn lớn hơn. Đây là cách lười biếng - hay bất kỳ con quỷ nào khác - dẫn dắt chúng ta đến với cuộc sống tự nhận thức và tốt đẹp hơn.
Chiến lược bỏ qua cũng khá hiệu quả, ít nhất là trong một thời gian. Chúng ta làm ngơ hoặc tách mình ra khỏi những sự việc khiến mình lười biếng, làm bất cứ điều gì có thể để nới rộng khoảng cách giữa chính mình với sự thật trần trụi của thói quen xấu xí này. Chúng ta thực hiện thí điểm tự động và tránh nhìn quá kỹ vào những gì mình đang làm.
Tuy nhiên, cũng có một phương án thứ tư nữa trong công cuộc “đấu tranh” với sự lười biếng mà chúng ta nên sử dụng, đó là sự thay thế của một chiến lược khai sáng. Với cách này, chúng ta hoàn toàn trải nghiệm bất cứ điều gì chúng ta chống lại - một chiến lược khác xa so với ba cách đã kể trên. Chúng ta trở nên tò mò về ba loại lười biếng, tìm hiểu nó một cách tường tận, sau đó dần dần loại bỏ sự tự chống cự trong tâm tưởng và chấp nhận những thói quen lười biếng như một phần của mình và thay đổi chúng một cách từ từ, như người ta mài kim từng ngày một. Chúng ta làm điều này với ý định rõ ràng rằng sự chấp nhận bản ngã của chúng sẽ ta giảm đi còn sự khôn ngoan và lòng từ bi của chúng ta lại tăng lên.
Điều quan trọng là chúng ta cần nhận thức về bản thân mình rằng ta thường không muốn điều tra sự lười biếng hoặc bất kỳ thói quen nào khác. Ta chỉ đơn giản là muốn thưởng thức, bỏ qua hoặc lên án. Chúng ta cứ liên tục bấu víu vào ba chiến lược vô ích bởi nó mang đến sự giải thoát nhất thời cho tâm trí, nhưng sau cuối, ta vẫn cứ liên tục đắm chìm trong thiên hướng thoải mái, ra rả nói với mọi người về sự chán nản hay nhai đi nhai lại về việc mình đếch quan tâm đến mọi sự như thế nào.
Tuy nhiên, tại một số thời điểm, chúng ta có thể bắt đầu tò mò và bắt đầu đặt câu hỏi như “Tại sao mình lại đau khổ? Tại sao không có gì sáng sủa hơn? Tại sao càng ngày mình lại càng khó chịu và yếu đuối hơn?”
Đó sẽ là khi chúng ta có thể nghĩ đến việc tự cải tổ lại bản thân mình. Đó là khi chúng ta có thể cảm thấy sẵn sàng để bắt đầu thử nghiệm phương pháp khai sáng, bắt đầu với việc chấp nhận bản thân và thay đổi mọi thứ một cách từ từ.
Vì vậy, bạn cần bắt đầu nhìn vào sự lười biếng của chính mình và tự mình cảm nhận những kết quả của nó một cách trực tiếp. Chúng ta làm thế đến để biết về nỗi sợ hãi của chính mình, về sự bất tiện, xấu hổ, sự oán giận, sự buồn tẻ của bản thân, và để rồi tự mình có thể hiểu rằng những người khác cũng cảm thấy như vậy. Bằng cách này, ta sẽ dần nhận thức được rằng mình không bao giờ nên tự huyễn hay nuông chiều bản thân thêm nữa.
Sự lười biếng không phải là điều đặc biệt khủng khiếp hay tuyệt vời. Có những giây phút trong đời mà sự lười biếng sẽ mang lại những cảm xúc tích cực, tạo động lực cho sự phát triển về sau. Có lẽ chúng ta sẽ tìm thấy một sự kích thích hay tức giận trong sự lười biếng, cảm thấy nó ngu si đần độn, nặng nề, dễ bị tổn thương hay thô lỗ. Bất cứ điều gì chúng ta có được khi khám phá thêm nữa, chúng ta sẽ không nắm giữ những điều chắc chắn mà thay vào đó là sự thức tỉnh trong năng lượng và tiềm năng.
Quá trình trực tiếp trải nghiệm sự lười biếng sẽ tạo ra những sự biến đổi tích cực. Nó mở ra một năng lượng to lớn mà trước đây thường bị ngăn chặn bởi thói quen chạy trốn. Điều này là bởi khi chúng ta ngừng chống lại sự lười biếng, bản ngã lười biếng trong mỗi người cũng sẽ dần biến mất và chúng ta có thể kết nối với một viễn cảnh tươi mới, một tầm nhìn lớn hơn. Đây là cách lười biếng - hay bất kỳ con quỷ nào khác - dẫn dắt chúng ta đến với cuộc sống tự nhận thức và tốt đẹp hơn.
