Giới thiệu: Bài viết bên dưới được chia sẻ bởi bạn Nguyễn Thị Bảo Minh, về những chuẩn bị của bản thân và kinh nghiệm trong từng vòng thi tuyển Management Trainee. Bạn Bảo Minh đã trúng tuyển vào chương trình Quản trị viên tập sự ở 3 công ty: Prudential, Masan Consumer và Nestle. (Ở Prudential, Minh nộp đơn vào mảng Corporate Affairs. Ở Masan và Nestle, Minh nộp vào mảng Marketing.)
Bảo Minh là cựu sinh viên ĐH Ngoại Thương. Bạn từng tham gia nhóm sinh viên nghiên cứu marketing Margroup, và giữ vị trí Vice Head of Communication. Điều thú vị nhất, Bảo Minh đã từng tham dự đầy đủ cả 2 event trước đây do Vietnam Management Trainee Network tổ chức.
Với tinh thần “Pay it forward”, Bảo Minh hi vọng bài viết này sẽ hỗ trợ những bạn đang muốn chinh phục chặng đường Management Trainee, giống như việc bạn đã từng tham dự event và được nghe các anh chị chia sẻ kinh nghiệm trước đây. (Lưu ý: Facebook hiện đang gặp một số vấn đề liên quan đến format của Note khi copy nội dung từ Word sang, nên bài viết bên dưới sẽ gặp lỗi khi hiển thị dấu thanh. Mong các bạn thông cảm! Nếu các bạn biết cách khắc phục vấn đề này, hãy inbox giúp page nhé.)
MỤC LỤC BÀI VIẾT
I. Application form
II. Aptitude test/ IQ test
III. Initial interview
IV. Assessment Center/ Group Discussion
V. Final interview
VI. Tạm kết
Từ mục I đến mục V, tương ứng là 5 vòng thi tuyển, mình sẽ viết theo cấu trúc: “Chuẩn bị thế nào?” – “Thực tế thì …”. Đề bài thì không thể biết trước, khó khăn thì thế nào cũng sẽ có. Thứ duy nhất chúng ta kiểm soát được, chính là sự chuẩn bị của bản thân.
Với mình, thi đậu vào chương trình Management Trainee, thực chất là việc bạn vượt qua từng vòng thi và chạm đến offer letter. Cần hiểu rằng mỗi vòng thi sẽ có mục đích và yêu cầu khác nhau. Nếu biết rõ “luật chơi”, bạn sẽ biết mình nên chọn “cách chơi” nào là hợp lí nhất. “Fail to prepare, is prepare to fail.”
---
I. Application form
Application form, cánh cửa đầu tiên cần bước qua, hay còn gọi vui là “vòng gửi xe.” Đa phần đơn tuyển sẽ được bung ra khoảng từ tháng 1 đến tháng 3, cá biệt có một vài công ty đợi đến tầm tháng 6,7 mới chính thức mở đơn. Mốc thời gian này thường cố định qua các năm, nên khi đã biết trước, bạn hãy sắp xếp công việc hợp lí nhất cho giai đoạn này. Tránh tình trạng sau này tiếc nuối: “Chết rồi, hồi đó bận quá, không kịp nộp đơn.”
CHUẨN BỊ THẾ NÀO?
- Cập nhật lại CV sao cho đẹp hơn, thông tin chắt lọc, giá trị hơn.
- File scan pdf bảng điểm chính thức từ trường Đại học
- Bạn dự kiến sẽ nộp bao nhiêu chương trình MT? Nộp đại trà hay chỉ chọn lọc? Lựa chọn là do bạn, nhưng ngay từ đầu, hãy tìm động lực cho bản thân thật rõ ràng. Vì sao bạn muốn vào công ty đó? Bạn đánh giá cao điểm nào của công ty kia?
- Tự viết ra 1 file word, tạm đặt tên là “Reflection”. Trong 4 năm qua, bạn đã làm những gì, ở đâu, với ai, tham gia cái gì, tổ chức nào... Có những chuyện vui buồn gì đã xảy ra, bạn đã hành động ra sao, mọi người suy nghĩ hoặc nhận xét gì về những điều đó. Để hoàn thành file này, chắc cũng tốn kha khá thời gian để nhớ lại và viết xuống hết.
Trong file mình đã thực hiện, mình tạm chia làm 5 mục:
1. Về bản thân: Bạn thích gì? Ghét gì? Bạn có những nguyên tắc nào trong cuộc sống? Bạn mong muốn trở thành người thế nào? 5 năm nữa, bạn muốn mình đang ở vị trí nào, làm được gì rồi, theo đuổi ngành nghề nào, tại sao?
2. Quá trình học tập: Bạn có đạt được thành tích gì nổi trội? Có tham gia nghiên cứu khoa học? Hay có thích đặc biệt môn nào đó trong trường? Có bài thuyết trình nào được thầy cô khen tấm tắc? …
3. Hoạt động ngoại khóa: Bạn có tham gia CLB – Đội – Nhóm nào? Vai trò và đóng góp của bạn? Những điều bạn học được từ nơi đó? Có tình huống làm việc nhóm nào khiến bạn nhớ mãi? Có lần nào bạn được dẫn dắt một nhóm người?... Trong tiêu chí tuyển chọn của MT, luôn có phần đánh giá kĩ năng làm việc nhóm và khả năng lãnh đạo của thí sinh. Do đó, chuẩn bị mục số 3 này càng kĩ, bạn càng dễ tỏa sáng hơn trong các vòng loại.
4. Công việc làm thêm bán thời gian: Bạn có từng làm phục vụ bàn, nhân viên bán vé xem phim hay trợ giảng tiếng Anh? Bạn học được gì từ công việc đó, và những người xung quanh? Công việc đó giúp bạn rèn luyện thêm về kĩ năng nào? …
5. Các kì thực tập: Kì thực tập đó giúp bạn nhận ra những điều khác biệt nào giữa thực tế và sách vở? Kì thực tập cho bạn kĩ năng hay kiến thức gì? Và nó có cho bạn thêm lợi thế gì khi tham gia thi tuyển MT? Phần này cũng quan trọng không kém. Những kì thực tập giúp bạn có tác phong làm việc chuyên nghiệp hơn, cập nhật được tình hình chung của thị trường, và định hướng bản thân rõ hơn, trong việc bạn thích hay không thích công việc nào.
THỰC TẾ THÌ …: Ở vòng application form này, nhà tuyển dụng thường kiểm tra xem bạn có đạt được những yêu cầu cơ bản họ đã truyền thông ra bên ngoài hay chưa. Về điểm số? Về quãng thời gian sinh viên của bạn, bạn có từng tham gia hoạt động nào không, hay chỉ đi học suốt ngày? Bạn có khả năng trình bày và diễn đạt ý đủ tốt không? Bạn có đủ cạnh tranh so với mặt bằng chung các thí sinh nộp đơn vào không? Cách mình xử lý vòng application form như sau:
- Đọc đề bài, phân tích xem câu hỏi rơi vào nhóm nào, trong 5 mục đã chuẩn bị trong file ở trên. Thử suy nghĩ xem nếu bạn là nhà tuyển dụng, bạn đang muốn nhìn thấy điều gì của ứng viên ở câu trả lời? Câu hỏi này muốn làm bật lên về kĩ năng giải quyết tình huống, hay muốn bạn thể hiện kĩ năng lãnh đạo?
- Viết câu trả lời theo cấu trúc CAR (Context – Actions – Results).
- Cho dù đó là form cần send qua mail, hay ghi câu trả lời vào trang web online của các công ty, việc copy lại nội dung đã trả lời, lưu trữ vào word là vô cùng thiết yếu.
UNILEVER: Chương trình MT của Unilever được gọi là UFLP. Lúc mình thi, form của Unilever chỉ hỏi 2 câu thôi, “Describe a time when you came up with an idea that required you to get the support of others” và “Describe a time when you spotted an opportunity and made it happen.”
Nếu copy câu đề bài này vào Google, bạn sẽ thấy ngay Unilever ở nhiều nước khác cũng hỏi y hệt. Suy ra, nếu bạn có ý định copy câu trả lời được gợi ý trên mạng, người khác cũng sẽ copy được. Phân tích đề, mình nghĩ rằng, Unilever đang muốn nhìn rõ hơn về 2 điều: kĩ năng làm việc nhóm, sự tương tác với mọi người, và sự nhanh nhạy trong công việc, tinh thần dám nghĩ dám làm. Như vậy, câu trả lời mình cần đưa ra, tương ứng sẽ thuộc về nhóm 3 và nhóm 5. Sau đó, mình mở lại file word Reflection, đọc lại lần nữa xem, trong các tình huống đã gặp ở quá khứ, ví dụ nào mình có thể đưa vào bài. Hoàn thành xong xuôi form này, hệ thống của Unilever sẽ lập tức gửi vào email bạn, link mời tham gia bài test.
PRUDENTIAL: Chương trình MT của Prudential được gọi là LEAP. Đây là chương trình có việc luân chuyển qua nhiều phòng ban, và kéo dài nhất. Mỗi bạn MT sẽ đi qua 4 phòng ban, dừng chân mỗi nơi 3 tháng, trước khi về lại home function của mình. Ban đầu, mình cứ nghĩ mình cũng sẽ ứng tuyển vào mảng Marketing ở nơi đây. Nhưng nhờ việc tham gia ngày giới thiệu Info Day, có cơ hội tiếp xúc và tìm hiểu thêm về công ty, về các phòng ban, mình mới chợt thấy mảng Corporate Affairs ở Prudential hay quá.
Thời điểm đó, mình đang đi thực tập tại 1 công ty khác, về mảng Corporate Communications, nên cảm thấy những gì được nghe về Corporate Affairs ở Prudential sao thân thương quá. (Corporate Affairs hay Corporate Communications, chỉ khác nhau về tên gọi do 2 tổ chức tự đặt thôi. Công việc gần như giống nhau 90%) Và trên hết, mình tự tin rằng, nếu nộp đơn vào Corporate Affairs, mình sẽ có nhiều lợi thế hơn các bạn khác, vì từng được làm những điều tương tự rồi. ð Hãy tích cực tham gia Info Day của các công ty.
Đây là cơ hội để bạn khám phá thêm những điều không thể tìm thấy trên Internet. Về nhà, giữa lúc đang hừng hực khí thế, mở application form lên, mình tá hỏa vì bộ phận Corporate Affairs không nằm trong danh sách các bộ phận để ứng tuyển vào. Nhưng mình lỡ thích phòng ban này rồi, biết làm sao giờ? Vậy là mình tìm cách tự vẽ thêm 1 ô nguyện vọng vào đơn nữa, chỉ vì mình muốn HR hiểu rằng mình có sự quan tâm đặc biệt đến Corporate Affairs thôi. Còn nếu vì lí do gì đó, phòng ban này không muốn nhận thêm người, thì bộ phận Marketing vẫn là nơi yêu thích của mình. Câu hỏi trong application form của Prudential khá đơn giản, chỉ gồm 3 câu thôi: kể về kinh nghiệm làm việc, kể về việc tham gia hoạt động ngoại khóa, và cuối cùng là “What is your long term career objective? Why becoming a MT at Prudential would help you to achieve that?” Tương tự như trên mình đã viết, 3 câu hỏi này, lần lượt có thể tìm thấy đáp án trong file Reflection, lần lượt trong mục 4-5, mục 3 và mục 1.
MASAN: Chương trình MT ở Masan được gọi là MYE – Masan Young Entrepreneurs – Doanh nhân trẻ Masan. Form của Masan gồm 4 câu hỏi chính: Bạn muốn ứng tuyển vào bộ phận nào, tại sao? 5 năm nữa bạn đang ở đâu trong chặng đường sự nghiệp của mình?
Động lực nào khiến bạn tham gia thi tuyển MYE? Và kể về một thành tích lớn nhất bạn từng đạt được. 3 câu đầu tiên, chủ yếu xoay quanh bản thân bạn. Câu cuối cùng, tùy cách bạn định nghĩa về “thành tích”, mà lựa chọn câu chuyện phù hợp để kể. Dù là thành tích trong học tập, công việc, hay cuộc sống cá nhân đều được cả. Quan trọng là lí do vì sao bạn thấy tự hào với điều đó? Bạn học điều gì từ đó, hoặc bạn đã vượt qua những gì để đạt được thành tích kia.
COCA-COLA: Chương trình MT ở Cocacola mang tên Next Generation Leaders. Năm 2016, Coca cola chỉ tuyển MT cho 2 bộ phận: Sales và Supply Chain. Mình thích Marketing, nhưng năm nay họ lại không tuyển. Vậy phải làm sao? Mình nghĩ rằng nếu 1 marketer có xuất phát điểm từ sales, có tư duy luôn nhạy bén với thị trường, đặt khách hàng làm trọng, người marketer đó sẽ làm việc hiệu quả hơn.
Do đó, mình quyết định nộp vào Sales, và muốn lấy Sales làm nền tảng, sau này khi nào có cơ hội thì về với Marketing. Form của Coca chỉ có 4 câu hỏi thôi, nhưng lại là form “hại não” nhất.
- What will you miss in your current work or other potential opportunities if you are selected for the Next Generation Leader Program of Coca-Cola Vietnam?
- If you were appointed as the director of Coca-Cola Beverages Vietnam Limited, what would you do in your first 90 days?
- What was the biggest decision that you have made in the last 2 years and could you please share with us the rationale of your decision?
- Imagine a journalist interviews you in 2020, what would you want to share about your life and career's story? Please share in 1-3 PowerPoint Slides in the most creative way as possible Câu 1 và 2 có vẻ cần “động não” hơi nhiều. Còn câu số 3 và câu số 4, mình cảm thấy rất quen thuộc, vì đã từng nghĩ đến và viết ra trong file Reflection rồi.
NESTLE: Vòng đầu tiên khá nhẹ nhàng, không cần làm form gì cả. Chỉ cần gửi đi CV, cover letter, bảng điểm là xong.
II. Aptitude test/ IQ test
CHUẨN BỊ THẾ NÀO?
- Bạn có thể tìm thấy rất nhiều bài luyện tập trên mạng. Nhưng trang ưa thích nhất của mình là: indiabix.com - Có rất nhiều dạng câu hỏi trong Aptitude test, nhưng thường gặp nhất là: đọc hiểu bảng biểu, hình vẽ và tìm số/ hình tiếp theo đáp ứng được quy luật đề bài. - Với phần này, cách duy nhất để chuẩn bị là luyện tập thật nhiều để quen tay quen mắt thôi.
THỰC TẾ THÌ …: Tiêu chí vượt qua vòng này khá đơn giản. Nhà tuyển dụng đã có sẵn mức điểm sàn, vượt lên mức đó thì bạn qua vòng này. Hoặc tùy nhà tuyển dụng muốn lấy bao nhiêu phần trăm thí sinh vào vòng tiếp theo, họ sẽ lấy điểm từ trên xuống dưới.
UNILEVER: Ngay sau khi bạn nhất nút “Submit form”, đường link làm bài test sẽ được gửi ngay về email của bạn. Với mình, đề của Unilever không quá khó, tập trung chủ yếu ở dạng đọc hiểu, phân tích bảng biểu. Tuy nhiên, do thời gian ít, số lượng câu hỏi lại nhiều, nên bạn cần tinh mắt và nhanh tay, để xử lí được câu hỏi và chọn được phương án đúng. Hoàn thành xong bài test, ngay lập tức bạn sẽ nhận được email luôn. Hoặc là xin lỗi, bạn chưa đạt được mức chúng tôi mong đợi. Hoặc chúng tôi đang xử lí hồ sơ và sẽ liên hệ bạn sớm nhất. Do đó, nếu bạn không cẩn thận ở vòng này, đồng nghĩa với việc sẽ không ai đọc hồ sơ bạn đã viết trước đó.
PRUDENTIAL, COCA – COLA: Sau một thời gian đợi HR xử lí hồ sơ, bạn sẽ nhận được link làm bài test online. Với mình, bài test của Cocacola khó nhất ở phần “verbal test”. Còn bài của Prudential khá áp lực về mặt thời gian. Mình nghe đâu đó, bài test của Prudential đã khiến khoảng 30% thí sinh phải dừng cuộc chơi, không được đi tiếp vào vòng trong.
NESTLE: Với Nestle, bạn sẽ được mời lên làm bài kiểm tra tập trung. Một ngày có nhiều ca thi, mỗi ca cỡ tầm 300 bạn. Bài kiểm tra ngắn chỉ 35 câu, gồm đọc hiểu tiếng Anh – tính toán logic và cả kiến thức xã hội. Nhìn chung đề bài khá đơn giản, chỉ có các câu về kiến thức xã hội là khó đoán nhất. Ví dụ nhé: Nhà nước đầu tiên của nước ta có tên là gì?
Trụ sở của Nestle đặt ở đâu? Sản phẩm Nescafe được giới thiệu ra thị trường năm nào? Sau khi nộp bài xong, thí sinh ngồi tại chỗ, nghe giới thiệu tổng quan về công ty. Trong lúc đó, bài thi được chấm ở bên ngoài. Sau đó, đại diện công ty sẽ công bố tên những bạn đạt đủ điểm trong bài vừa rồi, sẽ ngồi lại để thi tiếp vòng tiếng Anh. Những bạn không được đọc tên, đồng nghĩa cuộc chơi kết thúc ở đây. Phần đọc tên để loại trực tiếp này làm mình liên tưởng đến Next Top Model.
Biết mình làm bài ổn ổn đó, nhưng cũng hồi hộp, vì hội trường đông quá, chờ mãi cũng chưa nghe tên mình. Phần thi tiếng Anh diễn ra tức thì sau đó. Mỗi bạn được nhận 1 tờ giấy trắng để viết bài luận (essay), không giới hạn số chữ, trong 20 phút. Đề bài là về 1 câu nói nổi tiếng của 1 doanh nhân, bạn hãy nêu suy nghĩ của mình về quan điểm ấy. Mình đoán rằng, nhiều bài thi như vậy, HR chẳng thể nào đọc hết đâu. Vậy, chiến thuật làm bài của mình chỉ là, độ dài vừa phải (cỡ 1 mặt A4), không sai lỗi chính tả và ý tưởng triển khai tương đối mượt mà, không bị cụt lủn.
MASAN: Masan cũng tổ chức thi tập trung cho toàn bộ thí sinh. Tuy nhiên, đề Masan khá độc đáo, khi có nhiều dạng bài tập lạ lạ, so với đề của các công ty khác. Nhưng may quá, mình đã từng xem qua các dạng này trên indiabix nên cũng không bỡ ngỡ lắm. Khó nhất cũng là verbal test, với yêu cầu tìm từ đồng nghĩa với từ tiếng Anh đã cho. Mình có đứa bạn IELTS 8.5, thế mà làm phần này cũng không tốt, nhìn đề xong xanh mặt luôn.
III. Initial Interview
CHUẨN BỊ THẾ NÀO?
- Nói thế nào? (How?) Có rất nhiều bài báo hướng dẫn bạn cách ăn mặc, cách điều chỉnh giọng nói ánh mắt ở mỗi buổi phỏng vấn. Hãy tận dụng Google nhé.
- Nói cái gì? (What?) Mình chuẩn bị cho phần này bằng cách lên mạng tìm những câu hỏi thường gặp trong buổi phỏng vấn. File đó có tầm 150+ câu. Cứ đọc thử câu hỏi trước, và suy nghĩ xem mình nên trả lời thế nào, kèm theo việc đưa các ví dụ thực tế mình đã trải nghiệm. Có thể viết nháp ra vài chữ để sau này đỡ quên càng hay. (Mình thường xem lại file Reflection ở tìm những ví dụ cụ thể, sinh động nhất)
- Trước mỗi buổi phỏng vấn, có 3 thứ mình sẽ đọc qua: thông tin cơ bản về công ty – sản phẩm – thương hiệu, file những câu hỏi phỏng vấn thường gặp & câu trả lời mình đã viết nháp ra và application form mình đã nộp trước đó.
THỰC TẾ THÌ …: Thông thường, mục đích của vòng này là để đánh giá sơ bộ các kĩ năng của ứng viên, và mức độ phù hợp của ứng viên với văn hóa – môi trường công ty đó. Các câu hỏi khá đa dạng, thuộc nhiều chủ đề khác nhau, được hỏi nhiều nhất là về động lực/ mong đợi khi tham gia chương trình, các câu hỏi về kĩ năng lãnh đạo – làm việc nhóm, và dự định bản thân ở tương lai. Kinh nghiệm từ nhiều anh chị đi trước truyền lại, ở vòng này, vì người phỏng vấn bạn cũng sẽ đa dạng lắm, chưa biết quan điểm – góc nhìn họ thế nào, nên bạn hãy thể hiện mình một cách vừa phải, đừng cố làm lố để tạo dấu ấn hay cố chứng tỏ mình “nguy hiểm”.
UNILEVER: 3 ngày sau khi hoàn thành xong bài test của Unilever, mình nhận được cuộc gọi, mời chiều hôm sau lên phỏng vấn ở tổng hành dinh quận 7. Phỏng vấn mình là 2 chị đến từ Talennet. Không biết sao 2 chị chẳng cười với mình được một lần, khiến mình cực kì căng thẳng. Buổi phỏng vấn kéo dài tầm 50 phút, tiếng Anh đầu tiên, sau đó chuyển lại tiếng Việt. Về nội dung có thể tạm chia làm 3 phần: về bản thân ứng viên – chuyện thi UFLP – kinh nghiệm lãnh đạo. Phong cách hỏi của 2 chị theo kiểu nhanh, mạnh, dồn dập, khiến mình nói không kịp thở nữa. Và quan trọng nhất là họ rất thích đào sâu chi tiết, nên hãy thành thật, có sao nói vậy, chứ không dễ bị “lòi đuôi” lắm. Phần đầu tiên là phần mình “khớp” nhất, vì không nghĩ sẽ bị hỏi. Câu hỏi khá đơn giản, gia đình mình có mấy người, đang làm nghề gì, mình thích màu gì, mình lúc rảnh thích làm gì…
Ví dụ như khi mình nói thích đọc sách, sẽ được hỏi cụ thể là loại sách nào, quyển nào gần đây nhất mình đọc, tóm tắt nội dung cơ bản của nó nhé. Chuyển sang phần tiếp theo, là về động lực nào khiến mình muốn tham gia Unilever và UFLP. Ngoài ra, điều bất ngờ tiếp theo mình nhận được là chuỗi câu hỏi, “Em thích nhãn hàng nào nhất trong các nhãn hàng của Unilever? Vì sao? Em hãy phân tích 1 chiến dịch marketing gần đây nhất của nhãn hàng đó. Em có điều gì không thích đối việc chiến dịch đó? Nếu sau này em được vào làm Brand Manager cho nhãn hàng đó, em thay đổi mọi thứ thế nào?”
Thường thì mình nghe các anh chị đi trước bảo vòng initial interview hỏi cũng không quá khó, và cũng chưa đào sâu chuyên môn nhiều, nên thực sự câu này mình chưa chuẩn bị kĩ. Sau này mình có dịp nói chuyện với 1 bạn khác cũng thi Marketing, hóa ra bạn cũng nhận được câu hỏi tương tự. Nhưng khi bạn nói bạn thích thương hiệu OMO, anh chị phỏng vấn viên đã yêu cầu bạn nói những gì bạn biết về Tide. Phần cuối cùng phỏng vấn bằng tiếng Việt, chủ yếu xoay quanh kĩ năng lãnh đạo và làm việc nhóm. Như các phần trước đó, anh chị đã hỏi xoáy hỏi sâu, hỏi cực kì chi tiết và dồn dập.
Lâu lâu sẽ có vài câu hỏi đã được hỏi trước đó được hỏi lại (dĩ nhiên cùng 1 ý, nhưng cách đặt vấn đề khác đi), nhằm kiểm tra sự nhất quán trong câu trả lời của bạn.
Vì vậy, hãy thành thật, đừng bịa chuyện để nghe cho oai. Sau 1 tháng chờ đợi, mình nhận được email thông báo, cảm ơn bạn đã tham gia UFLP, nhưng rất tiếc bạn không được đi tiếp nữa rồi. Lúc nhận email mình chỉ buồn một chút rồi thôi, vì mình đã chuẩn bị tinh thần trước đó, đi thi sẽ có đậu có rớt. Buồn làm chi vì còn nhiều buổi phỏng vấn khác đang chờ mình nữa. Nhìn lại buổi phỏng vấn với Unilever đó, mình đoán lý do mình không được chọn, là do có nhiều câu hỏi chưa chuẩn bị kĩ, nên vài câu trả lời mình đưa ra có vẻ gây khó hiểu (hoặc khiến người chấm hiểu chưa trọn vẹn ý mình muốn nói.)
-> Hạn chế đưa những ví dụ quá rắc rối, có quá nhiều đối tượng trong đó, khiến người nghe dễ bị sót ý hoặc hiểu chưa đúng ý mình muốn diễn đạt. Hôm mình đi phỏng vấn về, mình có kể lại diễn biến buổi phỏng vấn cho 2 đứa bạn nghe. 1 đứa thi vào HR, 1 đứa thi vào Marketing.
Chắc nhờ biết trước nội dung có thể được hỏi, 2 bạn chuẩn bị tốt hơn mình, và đều được bước vào vòng tiếp theo cả. Sau khi nhận được email báo rớt mấy hôm, HR Unilever có gọi cho mình, nói rằng tuy em không được đi tiếp với UFLP, nhưng họ cũng có đọc hồ sơ của mình và những ghi chú về buổi phỏng vấn đó rồi, và hỏi mình có muốn làm Marketing Intern ở đó không? Thật sự cuộc gọi đó làm mình cảm thấy được an ủi hơn hẳn. Có nghĩa rằng mình chưa đủ giỏi (hoặc chưa đủ phù hợp) để đi tiếp với UFLP, nhưng nếu họ đã mở cơ hội khác ra cho mình, vậy là những gì mình thể hiện ra trong buổi hôm đó cũng không quá tệ mà. -> Dù có nhận email báo rớt thì cũng buồn ít ít thôi. Cơ hội này khép lại, cơ hội khác lại mở ra.
PRUDENTIAL: Phỏng vấn mình ở vòng này là 2 chị, cũng không đến từ HR, cũng không đến từ bộ phận mình đăng kí thi tuyển vào. Lúc mình bước vào, trên bàn là hồ sơ application form vòng 1 mình đã nộp, 2 chị bảo mình đợi chút xíu để họ đọc sơ qua nội dung mình đã viết chút đã. Đọc xong xuôi, 2 chị hỏi lại mình y chang những câu hỏi trong application form đó, có đào sâu chi tiết vào thêm. Chắc họ muốn kiểm tra xem mình có nhớ những gì mình viết ra hay không.
-> Luôn luôn đọc kĩ lại application form đã nộp trước khi đi phỏng vấn. Buổi phỏng vấn khá thoải mái và nhịp độ câu hỏi cũng vừa phải. Các câu hỏi cũng bình thường, không quá khó. Riêng với mình, 2 chị có vẻ hứng thú nhất với việc tìm hiểu lý do, vì sao mình là thí sinh duy nhất nộp vào mảng Corporate Affairs, và tại sao mình lại tự vẽ ra ô ghi nguyện vọng, khi trong hồ sơ không có sẵn.
Phần thú vị nhất là phần thử thách “đóng vai”. Chị giám khảo sẽ đóng vai là sếp tương lai của mình. Mình là nhân viên của chị ấy. Tình huống là sếp giao việc cho mình, nhưng khi mình nộp file lên, sếp một mực bắt mình về làm lại, và tuyệt đối không nói tại sao hay mình cần làm gì tiếp theo. Đặt vào tình huống ấy, mình sẽ ứng xử thế nào, và thử giao tiếp với chị như với sếp luôn.
COCA-COLA: Buổi initial interview của Cocacola gây dấu ấn lớn với mình, vì hình thức và nội dung của buổi hôm ấy. Vào đến vòng này, riêng bộ phận Sales chỉ lấy khoảng 30 bạn ở khu vực HCM, chia làm 2 buổi phỏng vấn. Mở đầu buổi phỏng vấn, là phần chia sẻ ngắn của HR và Giám đốc Bán hàng, về bản chất công việc, về những thử thách và cơ hội nếu bạn chọn đi theo con đường này. Thành thật mà nói, sau khi nghe chia sẻ xong, mình biết đây không phải là công việc thật sự phù hợp với mình rồi.
10 phút trước ca phỏng vấn của mình, mình cực kì lo lắng và phân vân. Chưa bao giờ đi phỏng vấn mà mình thấy mất tự tin đến như vậy. Một công việc mà bản thân mình không thực sự đam mê, chưa muốn gắn bó, thì mình làm sao tự tin đối diện giám khảo? Vậy nên bước vào buổi phỏng vấn, mình cũng đã chia sẻ với giám khảo rằng, có lẽ mình không phù hợp với việc làm Nhân viên bán hàng, và hỏi xem có cơ hội nào để chuyển qua Marketing không? Trái ngược với lo lắng của mình ban đầu, buổi trò chuyện (không còn là buổi phỏng vấn nữa) rất nhẹ nhàng và nhiều thông tin hữu ích.
Ca phỏng vấn xoay vòng, người này vào người khác ra. Trong thời gian chờ đợi, ứng viên được tham gia 1 buổi workshop nhỏ, do chuyên gia đào tạo trình bày, về kĩ năng làm việc nhóm và làm sao để thể hiện tốt nhất ở vòng Assessment Center. Kết thúc ngày hôm ấy, mình thừa biết mấy hôm nữa sẽ nhận được thank you letter. Tuy rớt nhưng mình lại thấy vui, vì đã có cơ hội để nhận ra đâu là con đường mình nên đi theo, góp nhặt thêm những lời khuyên hữu ích, để làm tốt hơn trong vòng AC của các công ty khác.
-> Với MT, để tránh mất thời gian và công sức cho cả đôi bên, nộp đơn tham gia chương trình nhiều hay ít là tùy bạn, nhưng phải có sự chọn lọc và suy xét từ đầu, để biết được rằng mình có chút phù hợp nào với lựa chọn đó hay không. Chính đúc kết này, đã khiến mình quyết định không tham gia thêm một số chương trình MT khác nữa, mà tập trung vào những nơi đang thi mà thôi.
NESTLE: Vòng Initial Interview ở Nestle được gọi là Self-Presentation. Trong email hẹn ngày giờ cho vòng này, bạn cũng sẽ nhận được luôn yêu cầu đề bài. Nội dung khá đơn giản, bạn sẽ tự trình bày về bản thân, về định hướng nghề nghiệp, sau đó sẽ được HR hỏi kĩ hơn. Hôm mình được hẹn lên phỏng vấn, đầu tiên chị tiếp tân đưa mình tờ giấy thông tin cần điền vào. Có khá nhiều câu hỏi mở luôn nhé: Bạn nghĩ sao nếu bạn thường đi làm về nhà lúc 7-8h tối? Trong gia đình, ai là người có sức ảnh hưởng đến bạn nhất? Giả sử bạn nhận được vị trí tương tự ở công ty khác, đồng thời với Nestle, bạn sẽ quyết định ra sao?....
Sau đó mới đến phần trình bày đã chuẩn bị trước đó, cùng các câu hỏi khác. Những gì mình viết vào tờ giấy chị tiếp tân đưa, HR có xem lại và để làm rõ thêm. Với Nestle, mình cảm nhận được họ rất tôn trọng giá trị về gia đình. Một số câu hỏi HR đặt ra, để nhìn xem góc nhìn của mình trong những việc liên quan đến gia đình sẽ thế nào. Trước khi kết thúc, chị HR hỏi mình còn thi MT ở những công ty nào khác không, đến vòng nào rồi? Nếu được nhiều công ty chọn, mình sẽ quyết định thế nào?
MASAN: Buổi phỏng vấn ở Masan nhanh và chớp nhoáng đến không ngờ. Hôm ấy, Masan thuê hội trường ở khách sạn Rex, rồi đặt vào đó khoảng 15 bàn, ứng với 15 vị giám khảo. Thí sinh sẽ cầm hồ sơ của mình, đến bàn được chỉ định. Nhìn lướt qua cứ như ngày hội việc làm ở các trường Đại học vậy. Lúc mình đến, thấy có mấy bạn đã phỏng vấn xong và đi về, hỏi thăm thì mình được biết, mỗi người chỉ có tầm 10-15 phút thôi, cực kì nhanh luôn. Phỏng vấn mình là chị HRBP của Marketing.
Buổi phỏng vấn diễn ra bằng tiếng Việt, chỉ có một khúc ngắn đổi sang tiếng Anh để xem khả năng giao tiếp của ứng viên thế nào. Chị hỏi mình tại sao lại chọn Marketing, thích thương hiệu nào của Masan nhất? Và chị yêu cầu mình hãy mô tả thương hiệu và sản phẩm đó bằng ngôn ngữ, hình ảnh của riêng mình. Sau đó chị còn hỏi mình tại sao lại muốn làm việc cho Masan, mà không phải những tập đoàn lớn với bề dày lịch sử ngoài kia. Buổi phỏng vấn cực kì nhanh, chắc chỉ tầm 15-20 phút thôi. Một người bạn khác của mình thi vòng này, được hỏi tầm 3 câu, chưa đến 10 phút là bước ra. Bạn này từng giữ vị trí Chủ tịch trong tổ chức X ở trường Z. Câu hỏi bạn nhận được, về việc bạn đã từng quản lí bao nhiêu nhân sự dưới quyền và một vài việc liên quan. Kết quả, dù hỏi đáp cực nhanh, bạn vẫn vượt qua vòng này.
-> Thời lượng buổi phỏng vấn nhiều hay ít không phải là điểm mấu chốt. Quan trọng là bạn đã nói những gì và tận dụng lượng thời gian đó như thế nào.
IV. Assessment Center (Group Discussion)
CHUẨN BỊ THẾ NÀO: Với mình thì đây là vòng thi khó nhất, vì không chuẩn bị trước được câu hỏi, mà phải tùy cơ ứng biến thôi. Nói vậy, nhưng nếu có thời gian rảnh, thì cũng nên xem qua hoặc suy nghĩ về vài thứ: - Barem và tiêu chí chấm điểm. Mỗi công ty sẽ xây dựng mô hình năng lực (Competencies Model) cho nhân viên của họ, đây cũng sẽ là thước đo để đánh giá, lựa chọn ứng viên. Nói dễ hiểu hơn, có công ty sẽ thích những bạn “hổ báo”, ăn to nói lớn để bảo vệ quan điểm cá nhân.
Có những công ty sẽ ưu tiên chọn những bạn biết lắng nghe, từ tốn đưa ra ý kiến riêng. Bạn có thể tìm hiểu sơ lược ở đây https://www.assessmentday.co.uk/ass...
- Khi làm việc nhóm, vai trò bạn có thể đóng góp là gì? Điểm mạnh của bạn là gì?
- Thử tưởng tượng xem, nếu bạn gặp một nhóm nói quá nhiều, bạn sẽ làm thế nào? Nếu bạn bị cả nhóm phản bác ý kiến, bạn sẽ theo đuổi ý tưởng đó đến cùng hay nghe theo các bạn còn lại?
THỰC TẾ THÌ:
MASAN: Ở Masan, đến vòng này thì chỉ còn 99 thí sinh, đến từ mọi miền lãnh thổ. Các bạn được chia thành từng nhóm nhỏ khoảng 8 người, ngồi bàn tròn, chung với 2 vị giám khảo.
Những bạn có nguyện vọng thi vào cùng phòng ban, sẽ ngồi chung nhóm để làm việc với nhau. Sau khi nhận đề, mỗi cá nhân sẽ có thời gian để nghiên cứu đề bài, sau đó là thảo luận nhóm để đưa ra đáp án cuối cùng, và thuyết trình trước 2 anh chị giám khảo ngồi trong bàn.
Lúc nhận đề bài mình hơi bị bất ngờ, vì đề gì mà dài dữ, chắc cũng chục trang. Đề bài dài ngoằng vừa có câu chữ, vừa có bảng biểu số liệu, vừa có hình vẽ minh họa nữa. Bất ngờ hơn nữa là ngay khi mình chưa kịp lật xong hết mấy tờ giấy, mình đã nghe tiếng mấy bạn xung quanh bấm máy tính lách cách. Dễ sợ =)) Đề bài kể về tình trạng của một công ty XYZ nào đó. Họ đang gặp khó khăn, và đã tìm ra được một số biện pháp giải quyết, tạm gọi là 1, 2, 3, 4 … Nhiệm vụ của cả nhóm là tìm xem, đâu là phương án tốt nhất, và thỏa mãn được các điều kiện đề yêu cầu. Thảo luận mất vài phút thì nhóm mình mới nhận ra một điều đặc biệt. Hóa ra trong bộ đề mỗi thí sinh nhận được, có 1 tờ giấy chứa dữ liệu đặc biệt. Tức là dữ liệu này mình có, bạn khác không có y chang, nhưng bạn lại có dữ liệu khác bổ sung liên quan.
Vậy mà ban đầu cứ ngỡ là ai trong bàn cũng có dữ liệu y hệt nhau. Thảo luận gần xong, lúc còn 10 phút nữa hết giờ thì BTC thông báo tin nóng hổi. BTC cho thêm một dữ kiện đặc biệt. Hậu quả của tin nóng hổi này là vài nhóm phải thay đổi đáp án đã lựa chọn ở phút chót. Nhóm mình làm việc, may mắn thay là rất ôn hòa, cực kì tôn trọng và lắng nghe nhau. Vậy nên nhóm dễ thống nhất ý kiến và không có quá nhiều tranh cãi. Nhìn qua xung quanh thấy các bạn nhóm khác đập bàn đập ghế, gào thét các kiểu mà tim mình loạn nhịp theo. Lúc hết giờ thi, nhóm mình có ngồi lại nói chuyện thêm. Mình bất ngờ lần nữa khi biết có tận 5/8 những gương mặt đang thi với mình, là du học sinh đến từ các trường nổi tiếng trên thế giới. May quá là đến cuối giờ mình mới biết thông tin này, chứ không là tim đập tay run ngay từ phút ban đầu rồi.
-> Chỉ nên “giao lưu nhẹ nhàng” với các bạn ứng viên khác trước giờ thi thôi, tránh tình trạng choáng toàn tập khi nghe thành tích của các bạn. Các bạn là ai ở ngoài kia thì từ từ mình tìm hiểu, đã ngồi ở đây với nhau thì đều là thí sinh thôi. Chưa cầm đề thi thì chưa biết ai hơn ai mà. Giám khảo chưa nộp phiếu chấm điểm thì chưa biết ai đi tiếp, ai dừng lại đâu.
PRUDENTIAL: Ở Prudential thì vòng 4 (Group Discussion) và vòng 5 (Final Presentation) diễn ra xuyên suốt và liền mạch với nhau. Tổng cộng có được 25 bạn tiến đến vòng 4 này. Vòng 4 sẽ diễn ra trong một ngày, và vòng 5 tiếp tục vào ngày hôm sau luôn. Toàn bộ 25 bạn đã vào đến vòng 4 đều sẽ thi luôn vòng 5, chứ không loại trừ nữa. Vòng Group Discussion, các bạn được ngẫu nhiên chia vào 4 nhóm. Buổi sáng, tụi mình được training tổng quan về ngành bảo hiểm ở Việt Nam, và một số khái niệm cơ bản. Xong xuôi, đề phát ra. Đề còn dày và dài hơn đề ở Masan nữa chứ. Biểu đồ còn được in màu sống động lắm nha.
Nếu như đề ở Masan cho mình cảm giác đó là đề giả định, về một công ty xa lạ nào đó, thì đề của Prudential khiến mình cảm thấy đó thật sự nói về chính công ty này, về thị trường này. Đề bài liệt kê rất nhiều khó khăn công ty đang gặp phải, từ góc nhìn của nhiều bộ phận. Đề yêu cầu cả nhóm thống nhất ra 3 vấn đề lớn nhất cần giải quyết trước nhất là gì, và đưa ra 3 giải pháp tổng quát. Sau khi phát đề, thí sinh có khoảng 1 tiếng để tự suy nghĩ. Hết giờ thì … đi ăn trưa, đầu giờ chiều quay lại mới bắt đầu phần thi thảo luận nhóm. Từng nhóm sẽ lần lượt bước vào phòng để tranh luận rồi thuyết trình trước hội đồng giám khảo.
Nhóm sẽ ngồi vòng tròn nhỏ ở giữa, có 2 cái micro để chuyền nhau. Hội đồng giám khảo ngồi vòng tròn, xung quanh phòng thi. Hội đồng giám khảo bao gồm các thành viên cấp cao nhất của công ty, từ CEO, CFO, CHRO, và Trưởng các bộ phận/ phòng ban.
Đây cũng là điều làm mình thích nhất với việc thi tuyển MT ở Prudential. Với những nhân sự cấp cao như vậy, không dễ gì để có được một buổi tất cả ngồi lại cùng nhau. Và khi các bác đã dành thời gian ngồi cả ngày thế này để chấm thi, chứng tỏ hoạt động này là một việc rất được công ty chú trọng và đầu tư. Ở vòng này, nhóm mình cùng làm việc, ai cũng hoạt bát và nhiều ý tưởng.
Do đó, không dễ dàng gì, khi chỉ có 2 micro, mà ai cũng muốn cầm lên và nói. Cắt ngang lời bạn khác thì bất lịch sự, nhưng nếu cứ ngồi chờ thì bao giờ mới đến lượt mình? Khổ tâm nhất là có một, hai thành viên, mỗi lần các bạn ấy “giành” được micro, là bạn sẽ cố gắng nói nhiều nhất có thể, nói hết ý này sang ý kia. Lúc gần hết giờ thảo luận, nhóm mình vẫn chưa có được tiếng nói chung cho toàn bài, chỉ mới phác thảo được những ý lớn cơ bản thôi. Đến lúc thuyết trình xong, ban giám khảo đặt câu hỏi về giải pháp nhóm đề xuất.
Nhóm có quay ra hội ý nhanh với nhau, một bạn trả lời xong, vài bạn khác lại muốn cầm micro để bổ sung ý này ý kia của riêng mình. Kể lại câu chuyện này, mình muốn giúp các bạn hình dung thêm về một vài tình huống có thể xảy ra lúc thi, để có thể chuẩn bị tâm lý ứng phó tốt hơn.
-> Quan điểm cá nhân của mình thôi, không phải cứ nói nhiều là tốt, quan trọng là ý kiến của bạn có giá trị thế nào, đóng góp được điều gì cho nhóm. Khi làm việc nhóm, hãy nghĩ đến những bạn còn lại, bạn nói được ý của mình rồi, hãy cho người khác cơ hội để nói lên quan điểm của họ nữa.
Phần thi diễn ra khá nhanh, tổng cộng hết khoảng 45-60 phút. Xong phần này, toàn bộ thí sinh được mời về ngôi nhà chung, ở qua đêm, chờ đợi thử thách tiếp theo. (Nghe đến đây thì có vẻ giống The Face rồi :D) Có 1 clip ngắn về vòng thi này, các bạn có thể tham khảo thêm ở đây: https://www.facebook.com/Prudential...
NESTLE: Vòng này ở Nestle được gọi là Summer Camp, kéo dài tận 3 ngày. Ở vòng này còn lại 64 chiến sĩ, chia làm 8 nhóm. Mỗi nhóm lại có đủ các thành viên, từ Commercial, HR, Finance, Tech, Supply Chain.
Mình làm bài test vòng 2 của Nestle là vào đầu tháng 3, phỏng vấn sơ bộ (initial interview) là giữa tháng 3, chờ mòn mỏi đến đầu tháng 6 để đi Summer Camp. Công thức chung của cả 3 ngày sẽ là: sáng training – chiều thực hiện thử thách. 2 ngày đầu, mỗi ngày sẽ có 1 thử thách nhỏ, thực hiện trong ngày hôm đó. Riêng trong buổi đầu tiên, “thử thách lớn” cũng sẽ được công bố.
Mỗi đội cần thực hiện bài thuyết trình để giải “thử thách lớn” này vào ngày cuối cùng, trước hội đồng giám khảo là các sếp cấp cao. Những phần training ở các buổi sáng, sẽ giúp thí sinh có cái nhìn cơ bản về các bộ phận, về thị trường – sản phẩm và hỗ trợ thêm để giải “thử thách lớn.” Ngày đầu tiên, thử thách đặt ra là mỗi đội phải lập ra digital marketing plan cho sản phẩm K. và thuyết trình trước ban giám khảo và các thí sinh khác.
Vì mỗi bạn trong nhóm có một chuyên ngành khác nhau, nhưng đề lại có vẻ ưu ái cho những bạn thuộc về nhóm Commercial, nên nhóm sẽ mất một chút thời gian để làm rõ vài khái niệm cho các bạn chưa biết. Điểm hay ho ở nhóm mình là có sự kết hợp rất đồng đều về mặt chuyên môn của các phòng ban.
Các bạn Finance, HR tuy không rõ lắm về marketing plan, thì sẽ đóng góp ý kiến về việc phân bổ ngân sách thế nào, hỗ trợ nhân sự dự án ra sao. Điểm cho từng nhóm sẽ là tổng điểm của ban giám khảo và điểm bình chọn qua SMS từ các bạn thí sinh. Yay, thích quá, nhóm mình chiến thắng ở thử thách này và nhận quà :D Ngày thứ hai, thử thách còn thú vị hơn nữa.
Tụi mình được chỉ định đi siêu thị, để quan sát thị trường và một vài yếu tố khác. Sau đó đưa ra ý kiến để cải thiện những việc tụi mình đã quan sát được. Cả ngày là chuỗi training – thực hiện thử thách tử 8h đến 17h. Vậy lúc nào để giải “thử thách lớn” cùng nhau đây?
Là ngồi lại khách sạn đến lúc tối mịt, bị nhân viên nhắc khéo đuổi về để họ còn dọn phòng nữa. “Thử thách lớn” yêu cầu mỗi nhóm tạo ra một giải pháp mới (new innovation) theo giới hạn yêu cầu đề. Nghĩ vu vơ để ra giải pháp/ sản phẩm mới thì đơn giản, nhưng viết ý tưởng đó rõ ràng ra, chia theo từng mục marketing, finance, HR, supply chain, tech và cố gắng khả thi hóa ý tưởng thì không hề dễ đâu. Nhất là khi não đã bị “đóng băng” sau một ngày dài rất mệt rồi.
Điểm hay ho của Summer Camp là đây, khi bạn bị dồn nén thêm áp lực, khi bạn thấy “căng thẳng”, khi bạn rất mệt, bạn sẽ bộc lộ hết tính cách của mình ra. Mỗi nhóm sẽ có một người gọi là mentor, kiêm luôn “quan sát viên” ghi nhận lại hành động thái độ của bạn.
Mentor sẽ gợi ý hướng đi cho nhóm mỗi lúc cạn kiệt ý tưởng. Nhưng mentor cũng sẽ sát cạnh, bên từ lúc bạn ăn, lúc bạn đi lang thang trong siêu thị, đến lúc bạn ngồi tranh luận với cả nhóm. Nên thật sự, khi thi những vòng này, hãy cứ tự tin là chính mình thôi, đừng cố gắng diễn cho tròn vai. Nhóm của mình may mắn thay là rất hợp nhau, hợp là lúc nói chuyện phiếm, lúc thảo luận nghiêm túc, đến lúc ăn. Vậy nên 3 ngày ở Summer Camp với mình rất vui và nhiều kỉ niệm, mình đã có thêm những người bạn thú vị và hợp ý. Điểm của mỗi thí sinh ở vòng này, sẽ là tổng hợp từ nhiều nguồn: phản hồi từ các anh chị mentor, đánh giá của các anh chị HR âm thầm quan sát, đứng ở các góc phòng, ghi nhận của ban giám khảo khi bạn trình bày – trả lời câu hỏi. Bài thuyết trình về “thử thách lớn” là quan trọng nhất, tuy nhiên khi nhóm bạn thể hiện tốt ở các thử thách nhỏ, các anh chị cũng sẽ có ấn tượng tốt về nhóm và về từng cá nhân hơn.
V, FINAL ROUND
MASAN: Vòng cuối cùng trong khâu tuyển chọn MYE, mỗi bạn thí sinh được dặn nhớ mang theo laptop đến buổi thi. Mỗi thí sinh sẽ được nhận đề, có quyền hỏi giám khảo 5 câu để làm rõ thêm các ý, và sau đó được cho 30 phút để chuẩn bị 3 slides powerpoint. Đề thi khá đa dạng, nhưng điểm chung là đề nào cũng ngắn, chỉ cỡ 5 dòng thôi. Ví dụ nhé: Làm sao để tăng trưởng, giúp nhãn hàng X dẫn đầu toàn ngành<
