Mình là Quỳnh, sinh năm 1990. Mình là một trong số 28 người nhận được HB New Zealand Asean Scholarship (NZAS) cho năm 2018.
Đối với mình, việc giành được học bổng đi NZ là một điều hết sức có ý nghĩa, giúp mình nhận ra nhiều điều về bản thân và mang lại những cơ hội, niềm hi vọng mới. Có lẽ sẽ có hai ba bài mình gắn tag NZAS, nhưng sẽ dưới những góc nhìn khác nhau, về những câu chuyện cá nhân khác nhau. Nhưng trước hết là một bài “thuần kỹ thuật” về kinh nghiệm apply học bổng đã.
Mình nhớ được cái gì thì viết cái đấy nên có thể sẽ hơi không theo trật tự khoa học, bạn nào cần hỏi thêm gì sau khi đọc toàn bộ chia sẻ này có thể trao đổi với mình qua địa chỉ mail xuanquynh1290@gmail.com, tiêu đề mail nhớ bắt đầu bằng [NZAS] nhé!
1 – Background cá nhân
Mình tốt nghiệp cử nhân Kinh tế phát triển – ĐHQGHN, chuyên ngành Chính sách công với GPA không cao: 2.93. Do đó mình xác định chỉ apply NZAS do tiêu chí của nó không yêu cầu GPA 3.0. Trong quá trình học đại học, mình không có bất cứ thành tích hay giải thưởng nào. Quá trình đi làm hơn 4 năm cũng không có dấu mốc nào hoành tráng cả. Trong application có một area rất rộng rãi cho ứng viên điền các giải thưởng thành tích, và mình để vỏn vẹn hai chữ “Not applicable”.
Mình hiện đang làm việc cho một tổ chức phi chính phủ, công việc là tổ chức các hoạt động nhằm nâng cao năng lực, kỹ năng liên quan đến các vấn đề môi trường, hỗ trợ xây dựng một số mô hình quản lý và sử dụng hiệu quả tài nguyên v.v… cho người dân ở vùng sâu vùng xa. Tức là thực ra công việc chỉ fit khoảng 20-30% với ngành học ở đại học. Trong quá trình làm việc mình thu nhặt được khá nhiều vấn đề thú vị liên quan đến mảng phát triển nông nghiệp và nông thôn. Mình suy nghĩ rất nhiều về chuyện làm sao cải thiện được đời sống của người dân ở những khu vực có thể coi là nghèo nhất cả nước mà mình đang làm việc cùng. Rồi từ đấy cũng lên ý tưởng, viết vài đề xuất để xin hỗ trợ từ nước ngoài. Nhưng không có kết quả. Một số bài học được rút ra, và mình nhận thấy có những lỗ hổng trong kiến thức của mình về phát triển nông nghiệp nông thôn, vì rõ ràng là mình chưa hề được đào tạo bài bản, mọi kiến thức đến nay đều là cóp nhặt từ thực tế, thấy sao nghĩ vậy, không có cơ sở chuyên môn. Nên mình nghĩ “phải đi học thôi” và apply Master of International Rural Development ngành AgriBusiness của Lincoln University.
2 – Trước khi apply thì làm gì?
Mình nghĩ việc đầu tiên các bạn cần làm, và làm càng sớm càng tốt, là đọc kỹ các thông tin trên website chính thức của HB. Trên website này có đầy đủ thông tin, từ quy trình, cách thức apply, tiêu chí lựa chọn, danh sách các ngành ưu tiên, danh sách các trường có ngành ưu tiên đó v.v… Nếu các bạn không đọc thông tin trên web rồi đi hỏi mình hoặc các awardee khác những thông tin nói trên thì nhiều khả năng sẽ không được reply. Có thể vì chúng mình cảm thấy bạn quá lười, không nghiêm túc và tâm huyết với HB này. Đây là tình trạng đã và đang diễn ra trên group của những người apply NZAS, và thực tế năm 2017 vừa qua thì những bạn nào hỏi mấy vấn đề cơ bản như vậy thường trượt cả, vì không tìm hiểu kỹ, không hiểu rõ tiêu chí của học bổng thì đương nhiên viết luận sẽ chệch hướng hoặc không thuyết phục.
Trước khi apply mình có hỏi kinh nghiệm của hai bạn đạt HB này năm 2015 và 2016, nhưng câu trả lời cũng chung chung như mọi sharing khác trên internet thôi. Thực ra họ apply ngành khác mình, background khác thì rất khó để trả lời chính xác thắc mắc của mình. Cho nên mình xác định bản thân phải tự tìm hiểu kỹ càng về tiêu chí của HB cũng như chủ động tham khảo các kinh nghiệm viết SoP, và cuối cùng cũng đạt được thành quả như hôm nay. Các bạn cứ search google hoặc follow các page săn học bổng trên Facebook, có rất nhiều bài chia sẻ kinh nghiệm, cái mình đang viết cũng là một trong số đó. Tuy nhiên đọc vậy nhưng các bạn phải áp dụng một cách tỉnh táo.
Thật! Hồi tháng 2/2017, mình xem livestream chia sẻ của một anh đạt HB gì đó (không phải NZAS), và mình định buông bỏ trong chán nản. Anh ấy đề cập đến chuyện academic performance phải thật khủng thì mới hi vọng qua được vòng hồ sơ. Mà như đã nói ở trên, hồ sơ mình không có thành tích gì, GPA cũng không ấn tượng. Phải sốc lại tinh thần và kiểm tra kỹ lại tiêu chí lựa chọn của NZAS mấy lần để động viên bản thân tiếp tục chiến đấu.
Sau khi đã “biết người” – hiểu về HB rồi thì các bạn cũng cần “biết ta” nữa. Nghĩa là bạn phải bắt đầu thực sự nghiêm túc nghĩ về việc apply để làm gì. Theo mình, apply đi học nên xuất phát từ việc bạn muốn có thêm kiến thức cho thứ bạn đang làm, chứ không phải “tôi thấy cái này hay nên tôi muốn học”. Còn nếu tâm lý của bạn có trót đúng là “thấy hay thì apply” thì hãy dành ra một khoảng thời gian đủ để sắp xếp lại suy nghĩ và khi viết thì cũng nên viết theo hướng “thấy cần (cho một cái đang process được vài chục phần trăm) thì apply”. Nói thật mình cũng không thích lắm cụm từ “săn học bổng”, đối với mình học bổng ko phải là cái đích, nó chỉ là một con đường dễ dàng hơn để đến với mục tiêu sự nghiệp của mình thôi (tại gia đình và bản thân mình ko đủ kinh tế để du học kiểu bán phần hay tự túc, ko thể chứng minh tài chính nổi ấy). Mình cũng xác định rằng, nếu không được HB, ko đi học bài bản được, thì mình sẽ vẫn phải tự học hỏi trong thực tế và đọc tài liệu, để có thể biến ý tưởng của mình thành hiện thực, dù nó sẽ mất thời gian hơn. Mình nghĩ đây là quan điểm mà các bạn phải thực sự khắc cốt ghi tâm, lúc viết application hay đi phỏng vấn đều cần suy nghĩ về điều đó, vì nó sẽ khiến hồ sơ của bạn đến gần hơn với kỳ vọng của panel.
Bước tiếp theo là tìm trường, loại khóa học và ngành học phù hợp. Ngành mình chọn là flagship của NZAS nên chắc chắn sẽ được cộng điểm. Những ngành nào là flagship? Bạn đọc trên web nhé! Bên cạnh đấy mình cũng nói đùa với bạn bè là ngành mình chọn học có 1 năm thôi (so với các bạn khác là năm rưỡi đến 25 tháng), nên NZ sẽ tiết kiệm được kha khá tiền, thành ra có thể họ sẽ ưu tiên hơn. Nếu các bạn apply ngành không phải flagship cũng không sao, chỉ cần chứng mình được khả năng đóng góp cho xã hội thì vẫn pass các vòng như thường. Mình xác định bản thân có vài yếu điểm so với các ứng viên khác nên cố gắng đánh vào các tiêu chí ưu tiên nhiều hơn để gỡ gạc thôi.
Có hai hình thức học cho khóa Master. Ngành mình chọn là dạng coursework, có thể còn cách gọi khác là taught master. Mình không cần làm đề cương nghiên cứu như khóa research master. Điều này không có nghĩa là nên nhăm nhăm chọn taught master. Mình nghe nói taught master sẽ rất khó apply để học tiếp lên, thường là phải học thêm một bằng research master nữa thì mới apply được PhD. Một điểm nữa mình nhận thấy là nếu bạn chọn khóa research, phải chuẩn bị đề cương nghiên cứu để apply HB sau đó apply admission của trường, thì nó giúp bạn xác định được future plan tương đối rõ ràng, từ đó cũng có ưu thế hơn khi xét duyệt hồ sơ.
Mình còn chọn khóa rất đặc biệt là không phải làm luận văn, nhưng điều này dẫn tới việc thời gian học của mình dồn dập nhưng lại ngắn hơn các bạn khác. Mình học 9 môn trong vòng 1 năm, trong khi các bạn khác thường là 6 môn + luận văn + nghỉ hè trong vòng năm rưỡi. Về khối lượng bài vở thì nghe bảo trường mình nhiều assignment hơn nhưng yêu cầu dễ thở hơn, còn lượng bài tập nhóm, thuyết trình, project thì có lẽ tương đương.
Lúc mình chọn ngành thì đơn thuần chỉ nghĩ đến nhu cầu kiến thức của bản thân thôi, không tính toán so đo về thời gian, ranking hay chuyện học lên tiếp. Giờ cũng có tiếc, trường mình apply có ranking khá thấp trong 8 trường công lập ở NZ, trong khi cùng về Rural Development mình có thể apply University of Auckland rank 82 thế giới và thứ nhất ở NZ. Nhưng mà cũng chỉ tiếc chút chút thôi, vì program của Lincoln fit hoàn toàn với nhu cầu kiến thức của mình, không thừa không thiếu subject nào. Bên cạnh đó nếu xếp hạng riêng về mảng Phát triển Nông nghiệp – Nông thôn (và Du lịch) thì Lincoln lại ở vị trí khá cao tại NZ và trên thế giới. Các bạn cứ tưởng tượng ở Việt Nam, nếu muốn học chuyên sâu về Phát triển nông thôn, Kinh doanh nông nghiệp thì nên chọn ĐH Ngoại thương hay Học viện Nông nghiệp nhé.
Tiếp theo, các bạn cần kiểm tra lại yêu cầu đầu vào của trường mình định apply, vì dù có qua vòng phỏng vấn, trở thành preferred candidate rồi mà trường không cấp offer thì cũng không được nhận học bổng đâu, luôn có 5 – 10 reserve candidates sẵn sàng thế chỗ của bạn. Nhiều bạn cho rằng các trường sẽ mừng rỡ nhận ngay vì vừa có thêm tiền, vừa có thêm outstanding students. Nhưng không, hầu hết các trường vẫn xét duyệt lên xuống và có thể từ chối thẳng thừng nếu mình chưa đáp ứng đủ hết các điều kiện.
Tháng 9/2016 có đến xem triển lãm giáo dục NZ tại Hà Nội. Mục đích để hỏi về chuyện GPA không đạt 3.0. Chị tư vấn của Lincoln University nói chỉ cần kỳ cuối 3.0 là ok, và may là kỳ cuối đại học mình đủ điểm. Với những bạn cảm thấy không tự tin về GPA thì tốt nhất nên liên hệ trực tiếp với trường để trao đổi nhé, vì ví dụ một số trường khối kỹ thuật như Bách Khoa, Xây Dựng mà được 2.7 đã là rất rất siêu rồi.
Thực ra HB có vẻ không care lắm background của bạn, ví dụ bạn học Kinh tế nhưng kinh nghiệm làm việc lại về môi trường, nên muốn apply ngành môi trường, thì vẫn có khả năng được chấp nhận, quan trọng là bạn có phần giải thích thuyết phục. Nhưng trường sẽ care để quyết định có cho admission/offer hay không. Tại một số trường, việc background của bạn quá lệch so với ngành bạn apply có thể khiến bạn bị declined. Vậy tốt nhất nên liên hệ sớm với trường ngay từ trước khi submit hồ sơ HB để trao đổi xem: số tín chỉ tích lũy, điểm GPA có đủ điều kiện không, thậm chí nên gửi luôn bảng điểm để trường đánh giá xem mình có phù hợp với việc học sang ngành khác không. Kiểu như bạn học kinh tế mà muốn apply sang môi trường thì ít ra hồi ĐH cũng phải được học vài môn có chút dính dáng kiểu kinh tế môi trường, chính sách môi trường trong phát triển. Nếu trường này không đồng ý thì còn biết đường tìm trường khác hoặc khó khăn hơn là tìm ngành khác, tìm idea khác.
Cá nhân mình như đã nói ở trên, cử nhân ngành Kinh tế phát triển, tức là mình đã học một số môn kinh tế cơ bản, một số môn thương mại cơ bản, một số môn về quản lý dự án. Mình xem chương trình học thì thấy 9 môn trong ngành mình apply đều là dạng chuyên sâu và cụ thể vào một vấn đề nhỏ hơn so với các môn mình đã học ở ĐH. Thầy chủ nhiệm bộ môn ở Lincoln rất ok với bảng điểm của mình. Các bạn lên web trường, tìm email của admission/international team hoặc của chủ nhiệm bộ môn để trao đổi. Thông thường các trường ở NZ đều trả lời nhanh thì 2 ngày, chậm thì 1 tháng. Tầm tháng 10 – 11 như hiện tại thì đang là cao điểm nhận hồ sơ nên sẽ chậm trễ một chút. Ngoài đặt tiêu đề email sao cho “hấp dẫn” thì nên căn giờ gửi mail khoảng nửa đêm ở VN, tức là sáng ở NZ để mail đỡ trôi. Tầm 2-3 ngày không thấy gì thì gửi mail remind.
Vấn đề kinh nghiệm làm việc: Các bạn nếu đọc kỹ thông tin trên web và xem form application sẽ thấy NZAS không yêu cầu submit các giấy tờ chứng minh kinh nghiệm làm việc. Năm nay có một bạn sinh năm 95 được HB. Bọn mình cũng thắc mắc 95 vừa mới ra trường thì sao đủ kinh nghiệm. Bạn ý nói là đã bắt đầu đi làm từ năm hai ĐH nên ok. Vậy có thể thấy chuyện kinh nghiệm công việc không phải là quá serious. Nhưng ko có nghĩa là bạn vừa ra trường, ko có kinh nghiệm công việc thì make up để apply đâu nhé. Kinh nghiệm sẽ thể hiện ngay trong application và sẽ được nhận ra trong quá trình phỏng vấn thôi.
3 – Viết application
Về phần viết application có một số điểm cần lưu ý như sau:
- Số lượng chữ là 250 từ cho mỗi câu hỏi, so với các HB khác là rất rất ít. Vì vậy bạn cần viết ngắn gọn, rõ ràng. Mình có đọc được lời khuyên của một anh nào đó rằng, bài luận xin HB không phải bài thi IELTS, không kiểm tra khả năng dùng câu phức câu ghép của bạn. Kinh nghiệm của mình là cứ viết thoải mái hết những gì mình nghĩ ra, sau đó đọc lại, loại bớt những cái ý tưởng rườm rà. Không trích dẫn câu nói của người khác, không tham vấn đề. Ví dụ, ban đầu mình bảo cái project mình làm sau khi đi học về sẽ giải quyết được không chỉ vấn đề nghèo đói mà còn có vấn đề giới, bảo vệ môi trường etc. Sau khi đọc lại, mình bỏ hết, chỉ để lại chuyện nghèo, cho nó thật rõ ràng, đỡ bị loãng ý và đảm bảo 250 từ.
- Không mất công chứng minh ngành mình apply là quan trọng. Đây cũng là kinh nghiệm mình đọc được và rất tâm đắc. Thực tế thì ngành nào cũng quan trọng cả. Thay vào đó hãy chứng minh là mình quan trọng cho sự phát triển của ngành đó thì hợp lý hơn.
- Theo mình, yếu tố mà HB quan tâm nhất là cái plan mình dự định làm sau khi học xong. Khi đi phỏng vấn cũng sẽ được hỏi về vấn đề này. Kiểu không quan trọng trước kia mình học gì, làm gì, quan trọng là học xong mình về làm được cái gì cho đất nước và cái plan đấy có cụ thể, rõ ràng và khả thi không. Cho nên đừng trả lời là học xong tôi sẽ về làm cho chỗ này chỗ kia, vị trí này vị trí kia, mà hãy nói về action plan. Khi phỏng vấn mình cũng không nói là mình sẽ về làm cho đơn vị nào, mình bảo ý tưởng mình đang ấp ủ thì cả khối nhà nước (cụ thể là mình target vào cấp huyện) và nhiều tổ chức phi chính phủ đều đang cần, hoặc tự bản thân mình cũng có thể huy động nguồn lực để thực hiện như một start-up mang tính vì cộng đồng (hi vọng thế).
- Cũng với câu về việc đóng góp cho đất nước sau khi học xong, các bạn lưu ý câu hỏi là “how” – làm như thế nào, không phải “what” – làm cái gì. Nên bạn phải nói được đủ: làm cái gì, cái đó có gì mới, gồm các phần gì, làm với ai, làm cho ai, các bước thực hiện chính nữa thì càng tốt. Các bạn cũng cần lưu ý, câu hỏi là country, nhưng chỉ cần bạn cải thiện được vấn đề ở một tỉnh, một khâu rất nhỏ trong một quy trình lớn, là đã tốt lắm rồi. Các bạn bảo idea của mình sẽ là nguồn tham khảo tốt cho chính phủ, cũng được, nhưng làm thế nào để chính phủ biết đến idea đó? Hãy “lượng sức”, phải tham vọng nhưng có cơ sở.
- Hãy quan tâm đến tính nhất quán của hồ sơ. Ví dụ mình apply ngành phát triển nông thôn nên phần kinh nghiệm công việc và hai câu kể chuyện mình đều lựa chọn các vấn đề liên quan đến ngành đó để nói. Thực tế mình chẳng có kinh nghiệm gì liên quan đến kinh doanh nông nghiệp cả, nhưng mình viết về quá trình mình ăn ở, làm việc với nông dân, tức là cũng vẫn khẳng định được mình có cơ sở để thực hiện idea về nông nghiệp.
- Câu hỏi tại sao lại chọn NZ cũng vậy. Nếu bạn khai thác tốt thông tin trên trang mfat sẽ thấy có một bài viết giống như đáp án tham khảo cho câu này (đó là lý do mình khuyên các bạn phải đọc kỹ, đọc càng nhiều mục trên đó càng phát hiện ra nhiều thứ). Tuy nhiên bạn cần lưu ý, apply nông nghiệp nhưng lại chọn NZ vì đó là đất nước tươi đẹp, thân thiện, có hệ thống chính sách công tiến bộ là make no sense. Các bạn apply ngành nào thì cần tìm hiểu kỹ ngành đó tại NZ như thế nào, có gì nổi bật, có gì hơn Việt Nam, có gì để bạn học hỏi và áp dụng cho idea của bạn.
4 – Khi đã qua vòng hồ sơ
Vượt qua vòng hồ sơ, bạn sẽ phải làm 2 bài test online về tư duy và tính cách. Chừng nào nhận được email báo qua vòng hồ sơ, các bạn sẽ thấy có đường link để làm 2 bài test này. Đừng click vào vội, có rất nhiều sample test trên internet, các bạn tập chán chê đi rồi hãy làm thật. Một khi đã click vào link thì ko còn đường lùi nữa, chỉ được làm một lần duy nhất và sau khi đã submit thì link tự động expired. Mình cảm thấy hôm làm test tư duy thật thì đề khó hơn các bài thi IQ thông thường, giống như kiểu tập hợp các câu khó của các bài IQ vào vậy, hoặc có thể do hồi hộp quá nên cuống. Kinh nghiệm của một anh được HB năm 2016 là, nên làm test một mình, còn nếu nhờ bạn bè làm cùng thì hãy tin bạn mình. Lúc mình làm cũng có hai bạn cùng phòng ngồi xem, có những câu mình tìm được đáp án đúng rồi nhưng hai bạn ấy nhất nhất nói là đáp án khác, thực sự là hoang mang, và như thế mất thêm thời gian đắn đo. Cho nên cuối cùng mình chọn cách là tin tưởng vào chính mình. Bài test tính cách thì có vẻ dễ thở hơn, không giới hạn thời gian, tuy nhiên lại là sát thủ lặng lẽ. Trước lúc làm test này, mình kiểm tra lại lần nữa tiêu chí của HB về các tố chất mà HB mong muốn scholars sở hữu. Từ đó trong mỗi câu hỏi, trước khi chọn đáp án mình cân nhắc xem người có tố chất đó sẽ trả lời ra sao. Tuy nhiên mình cũng không “nói dối” trong bài test này. Bởi trừ phi đầu óc bạn đủ logic để kết nối những lời nói dối thật mượt mà, thành một bức tranh hoàn chỉnh suốt gần 100 câu hỏi, thì chỉ cần bạn nói dối một lần thôi, điều đó sẽ lộ ra ngay sau vài câu hỏi tiếp theo. Ngoài ra, dường như là có những tiêu chí “bí mật” mà HB không công khai rộng rãi. Cái này mình chỉ đoán mò thôi, nên ko muốn viết ra làm các bạn bị rối. Nhưng đơn giản nếu bạn có duyên, phù hợp và may mắn thì sẽ vượt qua được vòng test online này.
Đối với vòng phỏng vấn, trong suốt quá trình chờ đợi kết quả short list thì mình chăm chỉ tìm hiểu về cuộc sống ở NZ, về hệ thống giáo dục, schedule của ngành mình apply, thậm chí đã note ra kỳ này đăng ký môn nào, môn này có mấy assignment etc. Khi vào phỏng vấn, ngoài các câu hỏi kiểu nhắc lại nội dung đã viết trong application thì sẽ có những câu có vẻ như để xem mình đã sẵn sàng cho cuộc sống học tập tại NZ chưa, và vừa may mình tìm hiểu khá kỹ như đã nói ở trên, nên interviewers có vẻ rất hài lòng với các câu trả lời của mình trong phần này. Mình có đùa là mình hay phải homestay trong bản của người dân tộc thiểu số, không có điện, không nhà vệ sinh hay nhà tắm, nhưng mình vẫn sống tốt, nên có lẽ NZ không phải là challenge quá lớn, và hai interviewers đều cười rất sảng khoái. Thực tế mình đi công tác rất nhiều, từ Bắc chí Nam và thường xuyên ăn ở tại nhà dân để tiện công việc và dễ dàng hiểu tập quán sinh hoạt của họ. Ý mình trong câu nói đùa ở trên là khả năng thích nghi và sẵn sàng học hỏi các vấn đề văn hóa mới, dù điều kiện sống có khó khăn như thế nào.
Mình đăng ký hai nguyện vọng nên interviewers có hỏi thêm là lại sao lại chọn nguyện vọng 2 là ngành này, ngành này có vẻ tính chất hơi khác nguyện vọng 1, kiểu hỏi xem có phải mình chọn bừa không, xem xem mình đã tìm hiểu kỹ về ngành mình định học chưa. Mình giải thích dựa trên số môn học tương đồng giữa hai ngành và kế hoạch “lấp chỗ trống” nếu mình phải học NV2 không có một số môn và thừa một số môn so với nhu cầu kiến thức của mình.
Còn có hai câu hỏi tình huống nữa, nhưng nó có vẻ như chính là hai câu story trong application. Có một câu hỏi về teamworking, mình hơi lúng túng vì tình huống thì rất thông thường nhưng trả lời sao cho “chất” thì khó. Đại thể nhóm có 3 người, 2 người muốn dùng lại kết quả năm ngoái để nộp bài cho năm nay, ý kiến của mình như thế nào. Mình đưa ra phương án và có nói đến chuyện sẽ thuyết phục 2 bạn làm theo ý mình, và thực tế mình có kỹ năng thuyết phục tốt, nhưng interviewers liên tục “dồn ép” là “nếu người ta không bị thuyết phục thì sao”, “ừ, nhưng người ta vẫn khăng khăng không nghe thì sao, liệu bạn có bỏ sang team khác hay tự làm một mình không”. Interviewers rất nice, tuy nhiên kinh nghiệm từ một chị apply cùng mình năm nay cho thấy nên trả lời rõ ràng, đúng trọng tâm như lúc viết application. Bọn mình nhận được email liệt kê các vấn đề sẽ được hỏi trong buổi phỏng vấn, và chị ấy đánh giá buổi phỏng vấn sẽ giống như đi thi speaking IELTS vậy, bởi nó cũng có phần giới thiệu bản thân, thảo luận và present 3 phút cho câu hỏi “bạn biết gì về cuộc sống tại NZ”. Mình thì lúc phỏng vấn run như cầy sấy nên hỏi gì nói nấy, chẳng văn hoa gì nhiều. Còn chị ấy trả lời thì liên tục bị nhắc hãy đi thẳng vào trọng tâm câu hỏi. Có vẻ như cái kiểu speaking IELTS cứ cố văn hoa, kéo dài, mở rộng không thực sự phù hợp khi đi pv NZAS. Khách quan thì chị ấy là người được phỏng vấn cuối cùng trong ngày và có vẻ interviewers khá mệt nên dễ mất kiên nhẫn nữa. Anw chị ấy cũng ngay lập tức nhận ra vấn đề nên đã điều chỉnh luôn, cuối cùng vẫn qua và trở thành 1 trong 28 awardees năm nay với mình.
- Các vấn đề liên quan đến IELTS
NZAS không yêu cầu IELTS trong quá trình nộp hồ sơ. Nếu application của bạn chưa có IELTS thì cũng không ảnh hưởng gì đến việc lựa chọn của HB cả. Vậy khi nào thì cần?
Theo đúng quy trình thì IELTS cần khi bạn xin admission/offer của trường, tức là vào khoảng tháng 10. Vậy lý tưởng nhất là thi vào khoảng cuối tháng 8, đầu tháng 9. Bởi vì lúc đó bạn đã đi phỏng vấn xong rồi, có cơ hội cao được HB rồi, ko phải lo mất tiền đi thi mà ko được HB. Kể cả nếu thi xong rồi mà trượt vòng phỏng vấn thì cũng không phí phạm. Ngay sau đó sẽ có một loạt HB bắt đầu call: Chevening, Irish Aid, hay đơn giản là chính NZAS cũng chuẩn bị call lại. Năm nay đã vào được vòng phỏng vấn thì coi như đã hiểu được HB và điểm yếu của mình rồi, năm sau apply lại sẽ được thôi.
Bên cạnh đó, thi vào thời gian này nếu không may ko đạt yêu cầu thì còn chủ động thời gian để thi lại. Không có deadline cụ thể cho IELTS nhưng ĐSQ nhắc bọn mình cố gắng xong xuôi unconditional offer từ trường và offer của MFAT trước 31/12 để còn kịp làm visa. Muốn có offer của MFAT thì phải có uncon offer của trường, muốn có uncon của trường thì phải gửi các giấy tờ công chứng và IELTS qua đường bưu điện (IELTS có thể gửi scan email vì trường có thể check trên hệ thống). Các bạn nhớ quy trình như vậy để nộp kết quả cho đúng hạn.
Một số lưu ý khác:
- Nếu IELTS của bạn hết hạn trước khi bạn nhập học thì bạn phải thi lại.
- Dù bằng ĐH, Master của bạn có là “được đào tạo bằng tiếng Anh” hay là sư phạm tiếng Anh, tiếng Anh dịch thuật, ngôn ngữ Anh etc thì cũng vẫn phải thi IELTS. Nói chung không có ngoại lệ, các trường đều yêu cầu nộp IELTS hoặc TOEFL, hoặc chứng chỉ tiếng Anh do chính trường đó cấp.
- Một số khóa PhD có yêu cầu riêng về điểm writing (hình như buộc trên 6.5 hoặc 7.0, let’s check it!).
Tạm thời là thế đã nhỉ!
Mình sẵn lòng trao đổi thêm nếu các bạn vẫn còn thắc mắc. Tuy nhiên mình cũng nói trước, mình là người khá nóng tính, chảnh chó và phũ. Mình có thể chẳng thèm reply nếu gặp một câu hỏi thể hiện sự thiếu nghiêm túc tìm hiểu của người hỏi. Hoặc khi đọc draft của mọi người, mình có thể sẽ comment khá gay gắt. Khi đó các bạn hãy hết sức thông cảm và hiểu rằng, mình đang rất tâm huyết, dồn hết máu lên não (và mặt) để góp ý.
Các bạn cũng có thể inbox cho page Official Vietnam Scholarship Forum để xin link audio buổi mình (và 3 bạn khác) chia sẻ cụ thể về chiến lược viết hồ sơ và các vấn đề liên quan đến NZAS. Phí là 50k thì phải, chủ yếu để anh admin có kinh phí trang trải cho các event của page thôi, chứ nói thật ko ai trong số bọn mình có ý định kiếm sống từ việc chia sẻ kinh nghiệm cả. Cũng hi vọng mọi người thực sự văn minh, tôn trọng công sức của bọn mình, cái gì free (như bài viết này) thì chia sẻ ghi nguồn, cái gì cần đóng phí thì hãy đóng.
Một lưu ý nữa là toàn bộ kinh nghiệm được rút ra từ quá trình mình apply nên sẽ có những nhận định chủ quan, có thể sẽ không giống các awardee khác hoặc không giống phân tích của chính các bạn. Do đó mình chỉ hi vọng các bạn đọc chia sẻ này như một dạng tài liệu tham khảo. Điều quan trọng nhất là các bạn phải tự tìm hiểu, phân tích và “cảm nhận” về năm các bạn apply. Mọi thứ đều thay đổi từng ngày, và có thể kinh nghiệm của mình sẽ không còn đúng cho năm của các bạn nữa.
Hi vọng các bạn thấy bài viết này của mình hữu ích và chúc các bạn thành công!
—–
Cảm ơn Khiêm – NZA Scholar 2017 vì đã trở thành “case study” cho mình tìm hiểu về tiêu chí của học bổng, đồng thời cho mình những lời khuyên cần thiết vào những lúc hết sức cần thiết.
Cảm ơn chị Hằng, người chị, người bạn, người đồng nghiệp cũ đã luôn chia sẻ và trong suốt nhiều năm đã cho mình nhiều lưu ý về việc viết lách.
