Phát triển một sản phẩm mới là 1 việc thú vị và hấp dẫn. Nhưng nó không phải là một công việc ngẫu hứng, nó là 1 quá trình đầy rẫy thử thách, khó khăn và nghiêm túc.
Trước đây tôi cứ nghĩ chỉ cần mình liều lĩnh, can đảm, có quyết tâm và ý tưởng là làm đc sản phẩm. Nhưng thực tế không phải. Thật sự không có một quy trình hay phương pháp chắc chắn tạo ra 1 sản phẩm tốt và thành công, nhưng qua một thời gian nghiên cứu và tìm hiểu, tôi tìm đc một vài nguồn đưa ra 1 số bước phát triển một sản phẩm mới mà tôi thấy khá hợp lý. Đó là:
1. Idea Generation (phát sinh ý tưởng)
Bước đầu tiên trong việc phát triển một sản phẩm mới là phát sinh/ra đời ý tưởng. Ý tưởng có thể đến từ mọi nơi, mọi lúc, nhiều hình thức. Giai đoạn này bao gồm việc tạo ra một lượng lớn các ý tưởng đến từ nhiều nguồn bao gồm:
- Nguồn nội bộ: nhiều công ty/tập đoàn khuyến khích nhân viên của họ đưa ra ý tưởng
- Phân tích SWOT (viết tắt của Strengths - điểm mạnh, Weaknesses - điểm yếu, Opportunities - cơ hội và Threats - Nguy cơ): công ty có thể xem xét điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và mối đe dọa của mình và đưa ra ý tưởng
- Nghiên cứu thị trường: công ty/cá nhân liên tục xem xét nhu cầu, mong muốn và xu hướng thay đổi trên thị trường rồi đưa ra ý tưởng
- Khách hàng: đôi khi đánh giá và phản hồi từ khách hàng hoặc thậm chí ý tưởng của họ có thể giúp các công ty/cá nhân tạo ra ý tưởng sản phẩm mới.
Liên hệ với sản phẩm CodeLearn, ý tưởng được nảy sinh khi cá nhân tôi phân tích SWOT của chính công ty mình và thị trường liên quan tới việc đào tạo kĩ năng lập trình cho nhân viên
Bên cạnh CodeLearn, tôi cũng từng có 1 số ý tưởng khác. Các ý tưởng đôi lúc phát sinh ngẫu hứng khi tôi thấy 1 sự vật/sự việc gì đó bất cập, cần thay đổi, đôi lúc lắng nghe từ đồng nghiệp hay bạn bè. Tôi thường ghi chép các ý tưởng vào ghi chú trên điện thoại, sau đó có thời gian sẽ phân tích ý tưởng và sản phẩm phù hợp
2. Idea Screening (sàng lọc ý tưởng)
Ý tưởng có thể nhiều, nhưng ý tưởng tốt thì ít. Bước thứ hai của phát triển sản phẩm mới liên quan đến việc tìm ra những ý tưởng hay và khả thi đó và loại bỏ những ý tưởng không khả thi. Các yếu tố để giúp đánh giá và lựa chọn 1 ý tưởng tốt bao gồm - Sức mạnh của công ty/cá nhân/nhóm
- Điểm yếu của công ty/cá nhân/nhóm
- Nhu cầu khách hàng (thị trường)
- Xu hướng đang diễn ra
- ROI (Return On Investment - tỉ suất hoàn vốn)
Như đã nói phía trên, tôi có nhiều ý tưởng. Tôi đã từng trình bày 1 loạt các ý tưởng vs lãnh đạo cách đây 3 năm, tất cả đều bị gạt bỏ không thương tiếc. Bản thân khi nhìn lại cũng thấy nhiều ý tưởng là ko phù hợp (cái thì khó quá ko làm nổi, cái thì ko ông nào dùng, cái thì có dùng nhưng có lợi ích ko cao), có CodeLearn vs SKU thì đc ủng hộ nhiệt tình đấy :D
3. Concept Development & Testing (phát triển và thử nghiệm khái niệm)
Concept dịch ra là khái niệm. Có nhiều ví dụ và bài viết nêu rõ sự khác nhau giữa concept và idea
Trong nội dung bài viết này, tôi nghĩ rằng concept là một chiến lược hoặc một bản phác thảo, bản vẽ chi tiết của ý tưởng. Bước thứ 3 trong việc phát triển sản phẩm mới, là việc phát triển và thử nghiệm các khái niệm về sản phẩm mới mà bạn định phát triển. Bạn sẽ ko thể chắc chắn mình có làm đc sản phẩm đúng như mong muốn, hoặc sản phẩm có được đón nhận ở thị trường thực tế hay không, đó là lí do ra đời của bước này.
Sản phẩm thử nghiệm sẽ được mang đến thử ở thị trường mục tiêu. Thị trường mục tiêu tức là những cá nhân, tổ chức, những khách hàng hay người dùng tiêu biểu, được lựa chọn để kiểm tra thử và đưa ra phản hồi/đánh giá về sản phẩm của bạn. Liệu sản phẩm có đáp ứng nhu cầu hay mong muốn của khách hàng không và khách hàng sẽ mua nó khi nó thực sự ra mắt chứ?
Phản hồi của thị trường mục tiêu giúp doanh nghiệp/cá nhân phát triển và hoàn thiện hơn ý tưởng và khái niệm (concepts) của sản phẩm
Liên hệ bản thân, thời gian đầu tiên CodeLearn đc chạy thử và vận hành nội bộ trong các đơn vị nhỏ. Quả thật khi đc các đơn vị nhỏ ủng hộ, khen ngợi, sản phẩm mới tiếp tục đc phát triển mạnh mẽ ở giai đoạn phía sau
4. Business Strategy Analysis & Development (Phân tích & phát triển chiến lược kinh doanh)
Kết quả thử nghiệm ở bước ba giúp doanh nghiệp/cá nhân đưa ra khái niệm cuối cùng được phát triển thành sản phẩm.
Bây giờ doanh nghiệp đã có một khái niệm hoàn thiện, đã đến lúc phải phân tích và quyết định chiến lược tiếp thị, xây dựng thương hiệu và các chiến lược kinh doanh khác. Lợi nhuận sản phẩm ước tính cùng các chiến lược khác được quyết định và hình thành
Các yếu tố quan trọng khác được phân tích bao gồm:
- Sự cạnh tranh của sản phẩm
- Chi phí liên quan
- Chiến lược định giá
- Điểm hòa vốn
Có 1 sự thật thì, tôi và CodeLearn khi bắt đầu làm đã bỏ qua bước này. Có vẻ là, chúng tôi vẫn chưa đúng vs phương pháp và quy trình này lắm, cứ máu là làm thôi :D
5. Product Development (phát triển sản phẩm)
Đến tận bước thứ 5, sau khi các khái niệm và chiến lược được định nghĩa và hoàn thiện, bạn mới đầu bắt đầu phát triển sản phẩm
Ồ, tôi nhận ra là, có những thời điểm và giai đoạn, tôi cứ nghĩ phát triển sản phẩm là bước tiếp theo ngay sau ý tưởng cơ đấy
6. Test Marketing (Kiểm tra tiếp thị)
Không giống như thử nghiệm khái niệm (bước 3), nguyên mẫu/sản phẩm được giới thiệu với thị trường thật (thay vì thị trường mục tiêu) để nghiên cứu và thu thập phản hồi. Việc thu thập phản hồi giúp hiệu chỉnh và thay đổi 1 chút về khái niệm và sản phẩm, đồng thời phán đoán được sự đón nhận/bình luận của thị trường. Quá trình này là vô cùng quan trọng vì nó xác nhận toàn bộ khái niệm và làm cho công ty sẵn sàng cho sự ra mắt.
7. Commercialization (Thương mại hóa)
Sản phẩm đã sẵn sàng, bước tiếp theo là chiến lược tiếp thị. Tiếp thị hỗn hợp (marketing mix) bây giờ được đưa vào sử dụng. Thị trường được quyết định cho sản phẩm ra mắt.
Tiếp thị hỗn hợp được định nghĩa là phương thức tiếp thị kết hợp các yếu tố nhất định một cách hiệu quả để từ đó doanh nghiệp đạt được mục đích của mình trong kinh doanh (thu về lợi nhuận, tạo uy tín thương hiệu…). Các yếu tố đó bao gồm 4P (Price – Product – Promotion – Place) hoặc 7P (4P + People + Process + Physical Evidence).
8. Introduction (Giới thiệu)
Giai đoạn này liên quan đến việc giới thiệu cuối cùng của sản phẩm ra thị trường. Giai đoạn này là giai đoạn bắt đầu của vòng đời sản phẩm thực tế
