LÀM THẾ NÀO ĐỂ BIẾT MÌNH PHÙ HỢP VỚI NGÀNH NGHỀ GÌ?
Không biết em có phù hợp với ngành X nghề Y hay không?
Đây là câu hỏi được các bạn học sinh, sinh viên đặt ra nhiều nhất cho Đạt trong các chương trình tham vấn và tư vấn. Có lẽ đây không chỉ là câu hỏi của các bạn học sinh, sinh viên mà cả với những bạn đã đi làm cũng không thể tránh khỏi những hoài nghi: Liệu công việc hiện tại có phù hợp với mình hay không?
Trước khi tìm hiểu có phù hợp hay không, trước tiên các bạn cần hiểu rõ "NGÀNH" là gì VÀ "NGHỀ" là gì?
▪Ngành ở đây chúng ta hiểu là “chuyên ngành” đào tạo. Ngành là lĩnh vực chuyên môn mà bạn sẽ được học, nghiên cứu. Ngành mở ra cơ hội lựa chọn nghề nghiệp.
Ví dụ: Ngành kế toán – kiểm toán có các nghề như kế toán công, kế toán doanh nghiệp , kiểm toán,… Ngành này thường trải qua các môn học như kế toán quản trị, kế toán quốc tế, quản trị tài chính,.v..v
▪Nghề là công việc bạn sẽ làm để tạo ra hiệu quả lao động, nghề tập hợp đòi hỏi kiến thức chuyên môn, kiến thức chuyên sâu một lĩnh vực nào đó cùng với kỹ năng cần thiết.
Ví dụ: Nghề content marketing đòi hỏi phải có kiến thức chuyên sâu về sản phẩm, kiến thức về marketing, digital marketing, kỹ năng viết lách, kỹ năng thu thập thông tin…
Thông thường nghề sẽ gắn liền với tên của công việc. Các doanh nghiệp thường tuyển nghề chứ không tuyển ngành.
LÀM THẾ NÀO ĐỂ BIẾT MÌNH CÓ PHÙ HỢP VỚI NGÀNH/NGHỀ ĐÓ HAY KHÔNG?
Mỗi ngành/nghề thì sẽ có một số đặc điểm, tiêu chuẩn, yêu cầu khác nhau ta gọi là đặc tính nghề nghiệp. Mỗi cá nhân cũng sẽ có tính cách, điểm mạnh điểm yếu, sở thích nhu cầu khác nhau ta gọi là đặc tính cá nhân.
Để biết chúng ta có hợp với ngành nghề hay không chúng ta phải so sánh đặc tính cá nhân và đặc tính nghề nghiệp, nếu hai đặc tính trên phù hợp ta có thể thấy là phù hợp.
Bây giờ chúng ta sẽ đi vào các bước cụ thể để xác định xem mình phù hợp hay không?
𝘽𝙪̛𝙤̛́𝙘 1: 𝙓𝙖́𝙘 đ𝙞̣𝙣𝙝 đ𝙖̣̆𝙘 𝙩𝙞́𝙣𝙝 𝙘𝙖́ 𝙣𝙝𝙖̂𝙣
Đặc tính cá nhân bao gồm: Tính cách, điểm yếu - điểm mạnh, năng khiếu/ khả năng, điều kiện gia đình xã hội.
Để xác định điều này hiện có rất nhiều các công cụ như: DISC, Sinh trắc vân tay, John Holland, MBTI...
Công cụ Đạt hay cho các bạn test là John Holland. Các bạn có thể test tại đây: http://youth.com.vn/trac-nghiem-john-holland
Ở bước này thường các bạn hỏi “em không biết em thích gì?”
Sở thích thuộc về phạm trù cảm xúc là điều mà bạn thấy hứng thú vui vẻ khi thực hiện hoặc tiếp xúc.
Bước này giúp chúng ta “hiểu mình” trả lời câu hỏi “Tôi là ai?”.
𝘽𝙪̛𝙤̛́𝙘 2: 𝙇𝙞𝙚̣̂𝙩 𝙠𝙚̂ 𝙣𝙝𝙪̛̃𝙣𝙜 𝙣𝙜𝙖̀𝙣𝙝/𝙣𝙜𝙝𝙚̂̀ 𝙢𝙖̀ 𝙗𝙖̣𝙣 𝙦𝙪𝙖𝙣 𝙩𝙖̂𝙢.
Bạn hãy viết ra tất cả những nhóm ngành nghề mà bạn quan tâm hoặc thấy mình hứng thú. Nếu bạn đã lựa chọn được ngành nghề nào đó rồi thì có thể bỏ qua bước này.
𝘽𝙪̛𝙤̛́𝙘 3: 𝙏𝙞̀𝙢 𝙝𝙞𝙚̂̉𝙪 𝙘𝙖́𝙘 𝙣𝙝𝙤́𝙢 𝙣𝙜𝙖̀𝙣𝙝/𝙣𝙜𝙝𝙚̂̀ 𝙢𝙖̀ 𝙗𝙖̣𝙣 𝙦𝙪𝙖𝙣 𝙩𝙖̂𝙢.
Đây là bước tôi hay gọi là “Nhận diện ngành/nghề”
Ở bước này chúng ta sẽ đi tìm hiểu các nhóm ngành mình quan tâm. Mục đích của việc tìm hiểu này ta nắm được các yêu cầu của ngành/nghề, các công việc cần học, làm khi theo đuổi ngành/nghề này. Có thể tìm hiểu thêm về xu thế lao động…
Bước này rất quan trọng, chúng ta có thể dùng 2 cách sau:
▪️Cách 1: Lên mạng google tìm kiếm và gõ mô tả +“tên ngành/nghề”. Với ngành các bạn xem tại các trường xem đào tạo gì và có thể làm gì. Với nghề các bạn có thể vào các trang web tuyển dụng đọc kỹ mô tả công việc và yêu cầu.
▪️Cách 2: Tìm kiếm một người đi trước trong lĩnh vực ngành nghề bạn quan tâm. Hỏi về những điều trên. Nếu bạn quan tâm tìm kiếm mentor cố vấn cho mình về nghề nghiệp có thể đăng ký tại Youth+ Mentor.
Để khách quan bạn có thể kết hợp cả 3 phương pháp trên.
Hoặc 1 cách khác là trải nghiệm trực tiếp ngành/nghề bạn muốn theo.
𝘽𝙪̛𝙤̛́𝙘 4: 𝙇𝙪̛̣𝙖 𝙘𝙝𝙤̣𝙣
Chẳng ngẫu nhiên tôi rất yêu thích câu nói “Cuộc sống là chuỗi những sự lựa chọn”. Đây là bước mà nhiều bạn trẻ cầu toàn tự tạo áp lực cho bản thân mình nhất. Đừng quên rằng chúng ta có thể chọn đúng hoặc sai nhưng nếu không chọn không thử không dấn thân bạn sẽ có 0% cơ hội thành công.
“Mọi sự lựa chọn trong tương lai đều đúng” vì vậy hãy thoải mái với lựa chọn của bạn tại hiện tại vì không có đúng không có sai tất cả là sự phù hợp. Phù hợp ở đây sẽ phân tích tới các yếu tố chúng ta vừa phân tích ở trên.
Bạn hãy xem “đặc tính các nhân và đặc tính nghề nghiệp” có khớp với nhau hay không. Bạn cũng cần quan tâm đến các yếu tố xung quanh như nguồn lực của mình hiện tại (hoàn cảnh gia đình, học lực, quan hệ...)
Khi lựa chọn rồi hãy hết mình dấn thân bạn sẽ tìm ra thứ phù hợp với mình trong lựa chọn ấy.
Trên đây là những chia sẻ từ những gì tôi học, nghiên cứu, trải nghiệm và đúc kết trong suốt thời gian đi tìm bản thân từ sự lạc hướng. Hy vọng sẽ giúp các bạn có thể tìm ra định hướng phù hợp với bản thân. Nếu có thắc mắc hay câu hỏi nào, bạn có thể đặt câu hỏi ở dưới.