Ai trong chúng ta cũng mong muốn có được hạnh phúc và chúng ta thường đi tìm hạnh phúc thông qua việc cố gắng trở thành một người nào đó, kiếm được thật nhiều tiền, phải hơn người này người khác.... có đôi khi chúng ta đã đạt được hết tất cả những thứ mà mình mong muốn nhưng chúng ta lại không cảm thấy thỏa mãn, vẫn chưa thật sự hạnh phúc và lại phải tiếp tục đi tìm một mục tiêu nào đó mới để cảm thấy thỏa mãn hơn.
Thật sự thì không phải việc bạn sẽ trở thành ai, bạn kiếm được bao nhiêu tiền, bạn có bao nhiêu cái nhà, hoặc bạn phải trở nên tài giỏi hơn ai đó… sẽ khiến cho bạn cảm thấy thỏa mãn mà chính là việc bạn hiểu rõ bản thân mình, biết mình thật sự cần gì, mình muốn gì mới là thứ giúp cho bạn cảm thấy đủ và hạnh phúc thật sự. Do đó, hiểu rõ bản thân chính là nền tảng vững chắc nhất để chúng ta tìm thấy hạnh phúc thật sự cho mình.
Vậy, làm thế nào để có thể hiểu rõ được mình là ai? Một trong những công cụ mà mình giới thiệu với mọi người sau đây có thể đóng góp một phần vào việc tìm hiểu rõ bản thân, hiểu mình là ai và mình nên làm những gì để khám phá bản thân mình. Công cụ đó chính là cửa sổ Johari – Johari Window.
Johari Window được phát triển bởi Joseph Luft và Harry Ingham. Mô hình cửa sổ Johari gồm một khung được chia thành bốn ô (như trong hình) mà theo đó, tính cách của mỗi cá nhân cũng sẽ được phân tích theo bốn phần bao gồm: Mở (Open) , Mù (Blind), Ẩn (Hidden), Không biết (Unknow).
Ô thứ nhất: MỞ (Open) là tất cả những điều chúng ta thể hiện về chính mình và người khác cũng đối xử với chúng ta theo cách đó. Ví dụ: mình thể hiện mình một người hoạt bát, cởi mở và người khác nhận thấy điều đó, họ sẽ luôn nhớ đến mình là một người vui vẻ, linh hoạt, đó chính là phần tính cách thuộc về ô Mở của mình. Những phần thuộc về ô này bao gồm tất cả mọi thứ chúng ta thể hiện ra bên ngoài hoặc là thứ chúng ta chấp nhận người khác đối xử với mình. Ví dụ về body shaming chẳng hạn, khi bị mọi người trêu chọc về thân hình của mình, nếu mình vẫn chấp nhận để người khác tiếp tục trêu đùa mà không phản kháng thì mặc định nó sẽ thuộc về ô mở của mình và người khác sẽ tiếp tục hành xử như vậy, mặc cho bản thân mình có cảm thấy khó chịu hay không. Nếu mình thể hiện sự phản kháng rõ ràng, người khác sẽ biết được rằng mình không chấp nhận điều đó và việc trêu đùa sẽ ngừng lại. Do đó, cách người khác đối xử với chúng ta như thế nào phần lớn phụ thuộc vào những phần chúng ta mở ra cho người khác. Những thứ thuộc về ô MỞ này chính là chìa khóa để chúng ta điều chỉnh được cách đối xử của người khác đối với mình thông qua việc chúng ta có chấp nhận những hành động của họ hay không. Điều này dẫn đến việc chúng ta học cách tạo ra giới hạn của bản thân – những thứ chúng ta thể hiện ra bên ngoài, những thứ chúng ta có thể chấp nhận và không thể chấp nhận trong cách người khác đối xử với mình. Khi thiết lập rõ giới hạn bản thân, chúng sẽ điều chỉnh được cách người khác đối xử với mình theo cách mà chúng ta mong muốn.
Ô thứ hai: MÙ (Blind) là những thứ người khác biết mà chúng ta không biết về chính mình. Những mặt tính cách này phần lớn thuộc về phần vô thức, chúng ta hành động mà không ý thức được là mình có những đặc điểm đó. Ví dụ như sự tự ti trong một vài tình huống cụ thể hay sự khó chịu hoặc những phản ứng mà đôi khi chúng ta không nhìn thấy, kể cả những tiềm năng của bản thân. Vì phần này thuộc về vô thức, nên chúng ta không thể tự nhận biết được hay đôi khi có thể phủ nhận vì nhiều lý do khác nhau, mà chỉ biết được thông qua phản hồi của những người xung quanh. Để nhận biết những phần thuộc điểm mù này, chúng ta cần nhận lại phản hồi từ những người xung quanh. Thông qua nhận xét của họ để có thể nhìn thấy những điều mình không thấy để điều chỉnh bằng cách phát huy hoặc cải thiện. Tuy nhiên, để nhận được phản hồi thì chúng ta phải MỞ trong việc tiếp nhận lời phê bình, nhận xét của người khác, nhưng đồng thời cũng phải biết giới hạn để lựa chọn những nhận xét phù hợp.
Ô thứ ba: ẨN (Hidden) là phần thuộc về những thứ chính chúng ta ẩn giấu đi, không muốn cho người khác biết. Những điều thuộc ô này là những thứ mà chỉ riêng chúng ta biết về mình mà người khác không thể biết được. Những thứ chúng ta cố gắng che giấu đi phần lớn xuất phát từ nỗi sợ hãi, sự tự ti bên trong. Việc tìm hiểu những điều đang tồn tại trong ô ẨN giúp chúng biết được giới hạn của bản thân, mình đang sợ hãi điều gì, mình đang tự ti về điều gì để có thể học cách chấp nhận, cải thiện hoặc thay đổi để trở nên can đảm và tự tin hơn. Theo thời gian, khi bạn đã dũng cảm đối mặt với những nỗi sợ hãi của mình hoặc phát triển để trở nên tự tin hơn thì những phần ẩn này có thể biến mất hoặc có thể thể hiện ra bên ngoài và đưa về ô MỞ. Khi đó bạn có thể thoải mái bộc lộ con người thật của mình với mọi người xung quanh, tự tin hơn với chính mình.
Ô thứ tư: KHÔNG BIẾT (Unknow) là phần mà cả chúng ta hay những người xung quanh bạn đều không biết rằng mình có bởi vì nó chưa bao giờ được bộc lộ. Phần tính cách này sẽ được khám phá ra khi bạn trải qua thử thách thực tế. Một khi thực sự trải qua những tình huống, sự kiện bất ngờ, không như ý bạn mới thấy rõ những mặt tính cách, khả năng còn tiềm ẩn, chưa từng được bộc lộ trong con người mình. Có hai cách để trải qua thử thách: đầu tiên là những tình huống sự kiện bất ngờ, không mong muốn xảy đến với cuộc đời mình khiến chúng ta bắt buộc phải vượt qua và thứ hai là những tình huống chúng ta chủ động tạo điều kiện, và chấp nhận để cho những sự kiện bất ngờ có thể xảy đến bất cứ lúc nào và thông qua đó chúng ta hiểu hơn về cách phản ứng thực sự của mình trong tình huống đó. Cách đầu tiên chúng ta ở thế thụ động đối với những thứ sẽ xảy đến với mình còn cách thứ hai là chúng ta chủ động hơn và có chuẩn bị trước về tinh thần. Dĩ nhiên, việc chọn thử thách chủ động sẽ giúp cho bạn có thời gian chuẩn bị cả về thể chất, kiến thức và tinh thần để vượt qua thử thách thành công hoặc chí ít là ở mức thiệt hại ít nhất có thể; còn lại việc bị động đối mặt với thử thách khiến bạn dễ dàng bị chao đảo và đôi khi có thể chịu những thiệt hại nặng nề.
Mỗi người chúng ta đều có bốn phần như trên để tìm hiểu về bản thân mình. Việc khám phá bản thân chính là cách mà chúng ta MỞ dần những phần tính cách của mình thuộc phần MÙ, ẨN và KHÔNG BIẾT để hiểu được mình là ai, mình thật sự cần gì và muốn gì trong cuộc sống để thông qua đó có được cuộc sống hạnh phúc thật sự.
